Ngày 17/6/2020 vừa qua, Tòa Giám mục Giáo phận Vinh đã có Quyết định số 0720/QĐ-TGM cho linh mục Đặng Hữu Nam, nguyên quản xứ Mỹ Khánh tạm nghỉ thi hành công tác mục vụ.
Quyết định này được Đức cha Nguyễn Hữu Long, Giám mục Giáo phận Vinh đưa ra căn cứ trên quy định của Bộ Giáo luật 1983, các điều 1740, 1741 và sau khi tham khảo ý kiến của những người có trách nhiệm trong giáo phận.
Ðiều 1740: Khi sứ mệnh mục vụ của một cha sở vì lý do nào đó, dù cho không phải lỗi của ngài, trở thành nguy hại hay ít là không được hiệu quả, thì cha sở đó có thể bị Giám Mục dời đi khỏi giáo xứ.
Ðiều 1741: Những lý do chính khiến cho cha sở có thể bị dời đi hợp lệ khỏi giáo xứ là:
1. Cách thức hoạt động gây tổn hại hay xáo trộn nặng đến sự hiệp thông trong Giáo Hội;
2. Sự thiếu khả năng hay bệnh tật thường xuyên về tâm thần hay thể xác, làm cho cha sở không đủ sức chu toàn xứng hợp các chức vụ của mình;
3. Mất sự quý trọng nơi các giáo dân tốt và đứng đắn, hoặc có sự hiềm khích chống lại cha sở, và tình trạng ấy không thể chấm dứt trong một thời gian ngắn;
4. Chểnh mảng trầm trọng hoặc vi phạm các bổn phận của một cha sở; sau khi đã cảnh cáo mà không sửa chữa;
5. Quản trị bê bối các tài sản khiến cho Giáo Hội bị thiệt hại nặng mà không còn phương cách nào khác để điều trị sự tai hại này.
Tuy nhiên, sau khi quyết định trên được thông báo rộng rãi, linh mục Đặng Hữu Nam đã lên tiếng công khai phản đối quyết định của Bề trên giáo phận.
Theo lời Đặng Hữu Nam, việc bị cho tạm nghỉ mục vụ là điều hoàn toàn bất ngờ đối với cá nhân linh mục này, chỉ khi quyết định đã được ban hành, các linh mục khác gọi điện thông báo thì Đặng Hữu Nam mới biết. Sau đó, Đặng Hữu Nam đã trực tiếp gặp Đức cha Nguyễn Hữu Long để hỏi rõ lý do và bày tỏ sự phản đối với các lý do mà Đức cha đưa ra.
Những gì mà Đặng Hữu Nam nói khiến người ta phải băn khoăn, đặt câu hỏi về việc liệu Tòa Giám mục Giáo phận Vinh có thực sự tuân theo các quy định hiện hành của giáo hội về cách thức tiến hành bãi chức hay thuyên chuyển các linh mục quản xứ hay không.
Ðiều 1742: (1) Nếu sau khi đã điều tra, Giám Mục thấy có lý do như nói ở điều 1740, ngài sẽ thảo luận vấn đề với hai cha sở, được Hội Ðồng Linh Mục tuyển chọn vào phận sự này theo lời đề nghị của Giám Mục. Sau đó, nếu nhận thấy phải đi đến quyết định bãi chức, Giám Mục phải lấy tình cha con thuyết phục cha sở từ chức trong hạn mười lăm ngày. Tuy nhiên, để sự bãi chức được hữu hiệu, cần phải nói cho cha sở biết các lý do và luận cứ.
(2) Ðối với cha sở thành phần của một dòng tu hay một tu đoàn tông đồ, phải giữ quy định ở điều 682, triệt 2.
Ðiều 1743: Sự từ chức của cha sở có thể được thực hiện không những là cách đơn thường, mà còn với điều kiện nữa, miễn là điều kiện ấy có thể được Giám Mục chấp nhận hợp pháp và thật sự được chấp nhận.
Ðiều 1744: (1) Nếu cha sở không trả lời trong hạn kỳ đã ấn định, thì Giám Mục phải lặp lại lời yêu cầu và đồng thời phải gia hạn thời gian hữu ích để trả lời.
(2) Nếu Giám Mục biết rõ cha sở đã nhận giấy yêu cầu lần thứ hai mà không trả lời, mặc dù không bị ngăn trở gì, hoặc nếu cha sở không chịu từ chức mà không đưa ra lý do, thì Giám Mục sẽ ban hành nghị định bãi chức.
Ðiều 1745: Tuy nhiên, nếu cha sở phản đối lý do và các lý do đã viện ra, và đồng thời dẫn dụ các luận cứ mà Giám Mục xét thấy là không đầy đủ, thì để Giám Mục có thể hành động hữu hiệu, cần phải:
1. Yêu cầu cha sở, sau khi đọc kỹ các án từ, viết một bản tường trình trong đó ghi tất cả những điều mình phản đối, và mang lại các bằng chứng nghịch lại, nếu có;
2. Sau đó, nếu cần, phải bổ túc thẩm cứu và cân nhắc vấn đề cùng với các cha sở như nói ở điều 1742, triệt 1; nếu họ bị ngăn trở thì phải chỉ định những người khác;
3. Sau cùng, sẽ quyết định bãi chức cha sở hay không, và phải lập tức ban hành nghị định liên hệ.
Ðiều 1747: (1) Cha sở bị bãi chức phải ngưng thi hành chức vụ cha sở, rời bỏ nhà xứ càng sớm càng tốt, và phải giao lại tất cả những gì thuộc về giáo xứ cho ngùi được Giám Mục ủy thác giáo xứ.
(2) Tuy nhiên, nếu cha sở đang bệnh và gặp khó khăn để rời khỏi nhà xứ đi nơi khác, thì Giám Mục sẽ để cho người xử dụng nhà xứ, kể cả việc xử dụng độc quyền nữa, bao lâu nhu cầu kéo dài.
(3) Bao lâu việc thượng cầu kháng lại nghị định bãi chức còn tiếp diễn, Giám Mục không được bổ nhiệm cha sở mới, nhưng phải lâm thời liệu một vị giám quản giáo xứ.
Bởi theo quy định tại các điều 1742 – 1747 của Bộ Giáo luật 1983 thì việc cho Đặng Hữu Nam tạm nghỉ mục vụ phải được Đức cha Nguyễn Hữu Long trao đổi trước và vận động linh mục này từ chức rồi mới ban hành quyết định bãi chức.
Nếu Đặng Hữu Nam nói dối thì rõ ràng linh mục này đã vi phạm điều răn thứ 8 (“Ngươi không được làm chứng dối”). Còn nếu lời của Đặng Hữu Nam là sự thật thì đó chẳng khác nào là lời tố cáo Đức cha Nguyễn Hữu Long đã vi phạm các quy định của giáo luật và hành động trả lời phỏng vấn công khai của Đặng Hữu Nam đã trở thành việc làm “vạch áo cho người xem lưng”, khơi mào một cuộc “đấu tố” đối với Bề trên của mình.
Nhưng đến lúc này, chưa có ai tiến hành phỏng vấn đối với Đức cha Nguyễn Hữu Long hay thậm chí là tổ chức đối chất giữa Đức cha với Đặng Hữu Nam nên chưa thể khẳng định những gì Đặng Hữu Nam nói có phải là sự thật hay không.
Tuy nhiên, cần phải thấy rằng số linh mục được Tòa Giám mục Giáo phận Vinh thuyên chuyển, bổ nhiệm trong đợt này là khá đông (lên tới 30 người). Nhưng tuyệt nhiên, ngoài Đặng Hữu Nam, chưa có bất cứ linh mục nào lên tiếng cho rằng mình hoàn toàn bất ngờ, không được thông báo trước về việc thuyên chuyển, bổ nhiệm đối với cá nhân mình chứ chưa nói đến việc lên tiếng công khai phản đối quyết định của Bề trên giáo phận.
Mặt khác, việc sau khi thông tin Đặng Hữu Nam được cho tạm nghỉ mục vụ được công bố, dư luận hàng ngũ giáo sĩ, giáo dân Giáo phận Vinh và cả Giáo phận Hà Tĩnh (“đứa con” của Giáo phận Vinh cũ) xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều (người thì ủng hộ, cho rằng việc Đặng Hữu Nam bị tạm nghỉ mục vụ là hoàn toàn xứng đáng; người thì phản đối cho rằng việc linh mục này bị nghỉ mục vụ là do có thế lực nào đó đứng sau tác động buộc Đức cha Nguyễn Hữu Long, Giám mục Giáo phận Vinh phải ra quyết định) càng cho thấy việc Tòa Giám mục Giáo phận Vinh cho Đặng Hữu Nam nghỉ mục vụ là chính xác, phù hợp với quy định tại triệt 1, triệt 3 Điều 1741 Bộ Giáo luật 1983.
Sự thật chỉ có một! Dù nói thật hay nói dối thì rõ ràng việc cho Đặng Hữu Nam tạm nghỉ mục vụ là một quyết định hoàn toàn đúng đắn của Tòa Giám mục Giáo phận Vinh! Việc làm này sẽ là một viên đá góp phần đưa giáo phận này sớm vượt qua những năm dài u tối, đầy rẫy ồn ào, tai tiếng, chia rẽ dưới sự cai quản của Giám mục Nguyễn Thái Hợp, người đã luôn che chở, dung túng cho Đặng Hữu Nam suốt những năm qua và nay cũng đang tạo ra những Đặng Hữu Nam mới, những chứng nhân của sự thiếu vâng phục tại Giáo phận Hà Tĩnh.
@Lê Dân
Nguồn: Trà đá Blog
