Được Toà thánh bổ nhiệm làm Giám mục Giáo phận Vinh năm 2010, không lâu sau khi được bổ nhiệm, vị Giám mục gốc Nghệ An Nguyễn Thái Hợp đã đề xuất Hội đồng Giám mục VN thành lập thêm một Uỷ ban trực thuộc có tên là Uỷ ban công lý & hoà bình vào năm 2011.
Uỷ ban chính thức ra mắt vào ngày 27/05/2011, tại Hội trường Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn thuộc Trung tâm Mục vụ Tổng Giáo phận Sài Gòn – Thành Phố Hồ Chí Minh. Giám mục Nguyễn Thái Hợp, người đề xuất thành lập Uỷ ban này sau đó được bầu làm Chủ tịch tiên khởi của Uỷ ban này (tính đến thời điểm đại hội mới đây của HĐGM VN lần thứ XIV từ thứ Hai ngày 30/9/2019 đến thứ Sáu ngày 04/10/2019, tại Trung tâm Mục vụ giáo phận Hải Phòng thì tròn 2 nhiệm kỳ.
Và trên hai cương vị là Chủ tịch Uỷ ban CL&HB và Giám mục Giáo phận Vinh (khi chưa chia tách, Giáo phận Hà Tĩnh sau này) ông Giám mục này đã gây nên không ít chuyện động trời khuấy nước.
Theo đó, dưới sự chỉ đạo của ông, Giáo phận Vinh và Uỷ ban công lý & hoà bình thuộc HĐGM VN thường xuyên xảy ra những vụ việc mà xét dưới mọi tương quan là đối trọng, đối kháng lại chính quyền.
Tại Giáo phận Vinh liên tục xảy ra những vụ việc như Con Cuông, Mỹ Yên và mới đây là chuỗi các vụ việc liên quan sự cố ô nhiễm Mt biển Miền Trung… Những chuyện bất tuân dân sự, những điều hiếm gặp lấn át chính quyền, coi thường pháp luật xảy ra tại nhiều xứ họ đạo tại Giáo phận Vinh đến độ báo động, nhất là hành vi lấn chiếm, chuyển nhượng và sử dụng đất đai trái pháp luật. Nhiều nhà thờ tại Gp Vinh thành nơi ẩn nấp, trốn tránh của nhiều đối tượng phản động, chống nhà nước…
Nhiều Linh mục Công giáo tại Vinh cứ hễ mở miệng ra là thoá mạ, doạ nạt và xuyên tạc sự thật, kích động chống đối và làm ra đủ thứ chuyện, kể cả việc làm thay công tác quản lý nhà nước của chính quyền…
Và để bảo vệ cho ý đồ, chủ trương của mình và hành vi của Linh mục, con chiên dưới quyền, Giám mục Nguyễn Thái Hợp đã sử dụng Uỷ ban công lý & hoà bình như một thứ công cụ mà hễ có chuyện gì đó không vừa lòng, bị chính quyền kiên quyết xử lý, làm mạnh khi sai phạm là khi đó nhân danh uỷ ban này để lên tiếng, kêu gọi quốc tế can thiệp; đồng thời dựng nên đủ thứ chuyện trên đời…
Như đánh giá của trang Người Công giáo về quá trình đảm nhiệm cương vị chủ tịch Uỷ ban công lý & hoà bình của Giám mục Nguyễn Thái Hợp thì: “Với cương vị Chủ tịch Uỷ ban công lý & hoà bình trong một thời gian dài, Đức cha Phaolo cùng các thành viên trong uỷ ban đã cón nhiều hoạt động khá phong phú, thực hiện mục tiêu của ban. Tuy nhiên, việc tham gia quá sâu vào các lĩnh vực đời sống xã hội khiến cho giới chức nhà nước nhiều lần lên tiếng không đồng ý với cách thức mục vụ của ban này. HĐGM VN qua nhiều kỳ đại hội gần đây đã nhiều lần chấn chỉnh, thậm chí đã kiểm điểm nhưng có rất ít sự thay đổi…
Đặc biệt, Uỷ ban công lý & hoà bình đã có nhiều chủ trương hình thành các mô hình xã hội dân sự trong lòng giáo hội; cổ suý cho một số chủ trương mà dưới con mắt của giới chức nhà nước là bất tuân, can thiệp thô bạo vào công tác quản lý của nhà nước… Những điều đó ít nhiều khiến cho hình ảnh Giáo hội xấu đi trong thấy trong mắt của nhà nước..
Với sự thay đổi nhân sự sau gần 10 năm tồn tại hi vọng đức cha tân chủ tịch Giuse Nguyễn Đức Cương sẽ có những cách thức để hoạt động của Uỷ ban hướng nhiều hơn vào đời sống mục vụ, giúp canh tân giáo hội và thực hiện mục tiêu hài hoà Giáo hội – xã hội; giúp cho Giáo hội chúng ta ngày càng thăng tiến vững chắc trong đời sống xã hội”.
Và có lẽ chỉ có tuổi tác mới khiến vị Giám mục gần đến tuổi 75 này thôi lợi dụng và sử dụng cái Uỷ ban này như một công cụ để thực hiện hành vi chống chế độ của mình… Theo đó, mới đây trong kỳ Đại hội lần thứ XIV từ thứ Hai ngày 30/9/2019 đến thứ Sáu ngày 04/10/2019, tại Trung tâm Mục vụ giáo phận Hải Phòng, với sự tham dự đông đủ các giám mục của 27 giáo phận. Do vấn để tuổi tác và nguyện vọng xin được tiếp tục được phục vụ tân Giáo phận Hà Tĩnh không được Toà thánh Vatican chấp thuận nên Giám mục Nguyễn Thái Hợp đã không được cơ cấu đảm nhiệm thêm một nhiệm kỳ chủ tịch Uỷ ban Công lý & hoà bình nữa. Thay thế Giám mục Hợp trên cương vị này là Giám mục Giáo phận Thanh Hoá Nguyễn Đức Cường…
Với việc không được tái cơ cấu và nguyện vọng tiếp tục mục vụ không được chấp thuận, việc Giám mục này nghỉ hưu vào năm 2020 chỉ còn là vấn đề của thời gian…
Hi vọng sự kiện này sẽ tạo ra bước ngoặt không chỉ cho Uỷ ban công lý & hoà bình mà còn cả Giáo phận Hà Tĩnh, Giáo phận Vinh nơi Giám mục này từng có thời gian mục vụ và ghi dấu ấn, để lại những hậu quả tai hại của mình lên đó…
Nguồn: Mõ làng
