Ngày 22/12/2018, Văn phòng báo chí Toà thánh đã loan báo việc Giáo hoàng Phanxico quyết định chia tách Gp Vinh, thành lập Gp Hà Tĩnh; đồng thời bổ nhiệm Giám mục 2 Gp. Theo đó, Giám mục Nguyễn Hữu Long, Phụ tá Giáo phận Hưng Hoá (Hà Nội) làm Giám mục Gp Vinh; Giám mục Nguyễn Thái Hợp, Giám mục Gp Vinh được bổ nhiệm làm Giám mục tiên khởi Gp Hà Tĩnh.
Và mới đây, Giám mục Long đã có 2 bài trả lời phỏng vấn quan trọng với VietCatholic News và Vatican News.
Dưới đây là một số lược trích những nội dung được Giám mục Long nói đến trong bài phỏng vấn:
1. Khi nói về một số tâm tình khi nhận được thông tin bổ nhiệm, Giám mục Long cho biết: “Khi sự bổ nhiệm này được thông báo chính thức, trong tôi lẫn lộn nhiều cảm xúc, từ xúc động, vui đến buồn, từ lo âu đến tín thác và bình an: Tôi xúc động khi biết mình được Toà Thánh tín nhiệm giao cho một giáo phận có bề dày lịch sử và trải qua nhiều đau thương khốn khó mà vẫn kiên trung. Việc bổ nhiệm này làm cho tôi có vui một chút, nhưng liền đó là buồn vì phải chia tay giáo phận Hưng Hóa, nơi mà năm năm rưỡi qua, tôi đã gắn bó sâu đậm với mọi người, đặc biệt là anh chị em H’mông. Đồng thời, tôi cũng cảm thấy lo âu vì trách nhiệm nặng nề trong khi mình tài hèn đức mọn, biết có đảm đương nổi giáo phận này không. Thế rồi tôi cầu nguyện, phó thác mọi sự trong tay Chúa. Chúa muốn thì tôi xin vâng. Và tôi cảm thấy bình an” và “Khi được tin bổ nhiệm vào Vinh, tôi cảm thấy buồn vui, lo âu, phó thác và bình an. Tôi chỉ vui một tí thôi, vì sự bổ nhiệm này nói lên sự tín nhiệm của Đức Thánh Cha và Tòa Thánh dành cho, khi trao vào tay tôi một giáo phận lớn và đông giáo dân, có bề dày lịch sử, nổi tiếng về lòng tin, lòng đạo đức và lòng kiên trung giữa bao gian lao khốn khó. Tôi buồn hơi nhiều vì phải xa giáo phận Hưng Hóa, nơi mà năm năm rưỡi qua, tôi gắn bó hết mình, hết tình. Tôi cứ nghĩ mình sẽ ở với giáo phận này đến chết. Tôi lo âu nhiều hơn cả, vì trước gánh nặng như thế, mình tài hèn sức yếu, liệu có thể đảm đương không. Sau cùng, tôi bèn phó dâng mọi sự trong tay Chúa. Chúa muốn thì tôi xin vâng. Và tôi thấy bình an”.
2. Nói về những hiểu biết về Gp Vinh và cảm nhận về địa phận này, Giám mục Long cho biết: “Tôi bắt đầu học lịch sử giáo phận Vinh từ hai cuốn sách: “Kỷ yếu Giáo phận Vinh – Kỷ niệm 170 năm thành lập 1846-2016” dày 411 trang, và cuốn “Lịch sử Giáo phận Vinh, Tập I – Công Giáo Nghệ-Tĩnh-Bình thời các Thừa Sai nước ngoài” dày 656 trang, do ông Vương Đình Chữ chủ biên.
Tôi chỉ có thể nói thế này: Đây là một giáo phận có bề dày lịch sử như hai cuốn sách nói trên, mỗi trang được viết bằng máu và nước mắt, nhuộm bằng vị ngọt ngào hay đắng cay, tô vẽ bằng mảng màu sáng và tối, vui và buồn. Những trang giấy này dai bền, không dễ xé rách.
Sau khi chia tách với giáo phận Hà Tĩnh mới được thành lập thì hiện nay giáo phận Vinh nằm gọn trong tỉnh Nghệ An với diện tích 16.499km2, có 282.254 giáo dân trên tổng số 3.104.270 người, tỷ lệ 9%. Giáo phận gồm 13 giáo hạt, 108 giáo xứ, 377 giáo họ, với 179 linh mục, trong số này có 11 linh mục dòng, 1.414 tu sĩ nam nữ, 142 chủng sinh, 40 tiền chủng sinh (Số liệu cập nhật 2018 do Văn phòng Tòa Giám mục Vinh cung cấp, đúng hơn số liệu đã đăng tải trên các trang web mới đây khi thông tin chia tách giáo phận)”.
Ông cũng thấy được những tính cách khác nhau của người Công giáo Vinh: “Ở đâu cũng thế, chiên mỗi con mỗi mùi, mùi thơm cũng có mà mùi hôi cũng có. Tôi chưa nhập cuộc ở Vinh nên chưa ngửi được mùi của chiên ở đó ra sao. Nhưng nghe rằng chiên Vinh có nhiều mùi thơm: lòng đạo đức nổi trội, cứ xem hình ảnh ghi lại những cuộc lễ ở Vinh thì thấy luôn đông đảo, từ linh mục đến tu sĩ, giáo dân. Ơn gọi tu trì ở Vinh nhiều nhất nước. Đức tin của người Vinh sâu sắc, không dễ làm cho họ bỏ đạo, không dễ lấy được con gái có đạo. Người Vinh đi đâu cũng đoàn kết, giữ đạo tốt. Tinh thần chung cũng cao độ, sẵn sàng gác việc nhà sang một bên để lo việc giáo xứ, giáo họ. Ngược lại, mùi hôi cũng không thiếu. Xin lỗi bà con Vinh nhé, tôi cũng nghe rằng người Vinh cứng đầu, bảo thủ, cực đoan…
Dù mùi gì thì mùi, tôi cũng chuẩn bị để chấp nhận, để yêu, để “mang vào mình mùi chiên” Vinh. Yêu rồi thì hôi cũng thành thơm ! Thánh Augustinô có một câu để đời: “Yêu thì không nề hà gì cả ! Nếu có vất vả khó nhọc, thì người ta sẽ yêu luôn cả cái vất vả nhọc nhằn đó”. Lời này khích lệ tôi cùng với hình ảnh quen thuộc vẽ Chúa Giêsu Mục tử mang chiên trên vai”.
3. Về công tác mục vụ tại Vinh thời gian tới. Trong đó sứ mạnh loan báo tin mừng sẽ được tân Giám mục chính toà Gp Vinh thực hiện với đường hướng hết sức cụ thể: “
Mỗi nơi có những nét đặc thù, nên sứ mạng Loan báo Tin Mừng cũng khác về cách thực hiện, đối tượng… Tại giáo phận Hưng Hóa, số giáo dân là 250.000 người, tỷ lệ 2-3%, địa dư rộng lớn gồm 9 tỉnh và một thị xã, có nhiều dân tộc thiểu số, trước đây và cho đến nay vẫn chưa được biết đến Tin Mừng, may nhờ một số người Kinh có đạo từ đồng bằng lên lập nghiệp, qui tụ thành các cộng đoàn rải rác trong cả giáo phận. Số người Kinh có đạo thì vì lâu năm không được chăm sóc mục vụ nên một số lơ là nguội lạnh và mất đức tin. Cho nên nét đặc thù của sứ vụ loan báo Tin Mừng ở Hưng Hóa là phải nhắm đến cả ba đối tượng: người chưa biết Chúa, người lơ là, và người đang giữ đạo.
Ở giáo phận Vinh, số giáo dân đông hơn, qui tụ vỏn vẹn trong tỉnh Nghệ An. Từ lâu, giáo dân đã qui tụ thành giáo xứ, có sinh hoạt nề nếp, có linh mục chăm sóc. Đức tin và lòng đạo của người Công Giáo Vinh mạnh có tiếng. Ít người lơ là nguội lạnh. Như thế thì sứ mạng loan báo Tin Mừng tại đây nhắm vào đối tượng chưa biết Chúa.
Vẫn luôn có đó những thách đố. Tại Vinh, do cuộc sống vật chất khó khăn, nhiều người, nhất là người trẻ, phải đi xa làm ăn sinh sống, ra cả nước ngoài. Điều đó đặt ra nhu cầu mục vụ di dân, chăm sóc cho người xa quê. Rồi não trạng thực dụng, hưởng thụ, chủ nghĩa tự do cá nhân, tương đối hóa, dửng dưng với tôn giáo đang hoành hành, khiến chúng ta trăn trở về sứ mạng loan báo Tin mừng cho người thời đại”.
“Với giáo phận Vinh, tôi vui mừng được sai đến để phục vụ, và tôi nguyện phục vụ hết mình. Tôi mong được sự đón nhận và cộng tác của mọi thành phần dân Chúa để cùng nhau xây dựng giáo phận cho vinh danh Chúa. Tên giáo phận mời gọi chúng ta không tìm “vinh” cho mình, mà là cho Chúa, vì chỉ duy một mình Ngài đáng được chúc tụng rằng : “Chính nhờ Đức Kitô, với Người và trong Người, mà mọi danh dự và vinh quang đều qui về Chúa, là Cha toàn năng, trong sự hợp nhất của Chúa Thánh Thần đến muôn đời. Amen”.
Với những đường hướng rõ ràng như thế, hi vọng Giám mục Nguyễn Hữu Long thực sự là làn gió mát lành đối với Gp Vinh; Ông sẽ làm dày thêm truyền thống đức tin của Vinh nhưng cũng sẽ khắc phục tính bảo thủ, cực đoan của người Công giáo Vinh.
Nguồn: Mõ làng, Tháng Một 11, 2019
