Kể từ năm 2014, Barack Obama thành lập cái gọi là “Học bổng YSEALI” (Sáng kiến Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á) với mục tiêu đào tạo các “thủ lĩnh trẻ” trong sinh viên ở các quốc gia Đông Nam Á – những người được tiếp thu các giá trị dân chủ, xã hội dân sự theo quan niệm của Mỹ và phương Tây. Khi trở về nước, Mỹ tiếp tục hỗ trợ những thanh niên này, kể cả việc đánh bóng tên tuổi cá nhân, nhằm biến họ trở thành thủ lĩnh các phong trào sinh viên – mầm mống của các cuộc biểu tình và bạo loạn, mà những gì đang xảy ra ở Hồng Kong, Indonexia là những minh chứng điển hình.
Không khó để nhận diện những điểm chung tại các cuộc bạo loạn đang diễn ra ở HK và Indonexia, đều từ biểu tình ôn hòa, từ phản đối một đạo luật và hầu hết những người tham gia là sinh viên. Nhưng nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi biết, tất cả thủ lĩnh của các phong trào này đều là sinh viên, theo chương trình “Học bổng YSEALI” của Mỹ điển hình như tại Hong Kong là các cái tên Josua Wong (Hoàng Chi Phong), Agnes Chow (Chu Đình), Andy Chan (Trần Hạo Thiên), Alex Chow (Chu Vĩnh Khang), Nathan Law (La Quán Thông) hay ở Indonesia: Fuad Wahyudin, Shahrul Aman Shaari.
Ở Việt Nam, từ năm 2014, Học bổng YSEALI không chỉ được ĐSQ Mỹ quảng bá mà nhiều trường ĐH trên địa bàn HN, TP HCM cũng quảng bá, nhiều sinh viên VN đã tham gia chương trình này. Đáng nói là, trong số các sv đó, có tới ít nhất 3 người đã trở thành đối tượng bị xét xử về các tội danh “Tuyên truyền chống Nhà nước…”, “Lợi dụng quyền tự do ngôn luận…”, “Hoạt động chống Chính quyền nhân dân…”. Trần Hoàng Phúc là một cái tên tiêu biểu. Năm 2016, khi Tổng thống Mỹ lúc đó là B.Obama thăm Việt Nam, với tư cách là thành viên của nhóm “Sáng kiến lãnh đạo trẻ Đông Nam Á – YSEALI”, Trần Hoàng Phúc đã được mời dự cuộc gặp mặt với ông Obama. Ngày 03/7/2017, Trần Hoàng Phúc bị cơ quan an ninh bắt giữ theo Điều 88 về hành vi tuyên truyền chống phá Đảng, Nhà nước.
Nếu không có biện pháp ngăn chặn, với các hành vi diễn biến hòa bình núp dưới các chương trình giáo dục, tương lai một VN bất ổn như HK, Indonexia là hoàn toàn có thể xảy ra.
# Lê Dung Anh#
