Đã gần 5 năm từ tháng 5/2014, ngày các lực lượng của ta bằng các biện pháp kiên quyết và khôn khéo đã đánh bại âm mưu khiêu khích của Trung Quốc trên biển Đông. Ban Biên tập Cờ Đỏ TPHCM xin cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết về diễn biến sự việc và đối sách của các lực lượng của ta trên thực địa trong sự kiện giàn khoan hải dương 981 của Trung Quốc xâm phạm thềm lục địa Việt Nam. (Nguồn: Sách Lịch sử Hải quân Nhân dân Việt Nam 1955-2015, xuất bản năm 2015, từ trang 380 đến 384, bản PDF công bố trên báo Hải quân Việt Nam – baohaiquanvietnam.vn)
Sự việc tuy xảy ra vào năm 2014 nhưng đã được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng đưa vào sách Lịch sử Hải quân Nhân dân Việt Nam xuất bản năm 2015 cho thấy Đảng, Nhà nước ta luôn công khai thể hiện ý chí kiên quyết, kiên trì đấu tranh giữ gìn chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Những chi tiết được công bố trong sách càng cho thấy tinh thần anh dũng, sẵn sàng hi sinh, không ngại gian khổ nhưng cũng rất bản lĩnh, khôn khéo của các lực lượng của ta trên thực địa.
Trân trọng giới thiệu cùng các bạn.
Ảnh: 5 tàu Trung Quốc vây ép, đâm móp 1 tàu kiểm ngư Việt Nam trong sự kiện Hải Dương 981.
…
Năm 2014, đúng như Quân chủng đã dự báo từ đầu năm, tình hình trên biển tiếp tục có diễn biến mới phức tạp. Sáng ngày 1 tháng 5 năm 2014, các trạm ra đa của ta phát hiện giàn khoan nước sâu Hải Dương 981 của Trung Quốc là một trong 10 giàn khoan lớn nhất thế giới, có khả năng khoan sâu tới 12.000 mét có 27 tàu bảo vệ đã di chuyển từ phía Bắc xuống hạ đặt khoan thăm dò ở vị trí Nam Tri Tôn, quần đảo Hoàng Sa 17 hải lý, Đông đảo Lý Sơn 119 hải lý, nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam. Trước tình hình trên, Tư Lệnh Hải quân nhanh chóng ra mệnh lệnh nâng cấp lên trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao đối với Sở chỉ huy Quân chủng, Vùng 2, Vùng 3, Vùng 4, Lữ đoàn 126, Trung tâm 47 trinh sát kỹ thuật và Lữ đoàn thông tin 602 Bộ Tham mưu, đồng thời ra các mệnh lệnh triển khai lực lượng hỗ trợ, giúp đỡ các lực lượng thực thi pháp luật đấu tranh bảo vệ chủ quyền và chuẩn bị sẵn sàng để xử trí các tình huống. Tư lệnh Quân chủng lệnh cho một số tàu vận tải, tàu đánh cá đang trực bảo vệ trên biển ở gần đó cơ động đến vị trí làm nhiệm vụ giúp đỡ, phối hợp với các tàu thực thi pháp luật tuyên truyền, ngăn chặn hoạt động trái phép của giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc trong vùng biển của ta.
2 giờ ngày 2 tháng 5 năm 2014, đội hình 4 tàu kiểm ngư đầu tiên của Việt Nam có mặt tại khu vực giàn khoan Hải Dương 981 đang xâm phạm. Khi đội hình ta tiếp cận mục tiêu phát loa tuyên truyền phản đối việc hạ đặt giàn khoan trái phép, yêu cầu giàn khoan và các tàu của Trung Quốc phải ra khỏi vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam thì các tàu cỡ lớn bảo vệ giàn khoan của Trung Quốc đã tiến ra ngăn cản quyết liệt, chặn đầu, ép sát, đâm thẳng vào tàu ta không cho các tàu của ta đến gần giàn khoan.
Những ngày tiếp theo, khi ta tăng cường lực lượng các tàu kiểm ngư, cảnh sát biển đấu tranh xua đuổi giàn khoan Hải Dương 981 thì Trung Quốc cũng nhanh chóng bổ sung lực lượng từ 60 chiếc lên hơn 80 chiếc tàu hải cảnh, hải giám, hải tuần, có cả tàu chiến và máy bay quân sự hỗ trợ bảo vệ giàn khoan với những hành động hết sức nguy hiểm.
Với số lượng gấp 4 đến 5 lần số lượng tàu thực thi pháp luật của Việt Nam, các tàu của Trung Quốc bố trí thành nhiều tầng nhiều lớp trên các hướng, sử dụng vòi rồng công suất cực mạnh tấn công và dùng nhiều tàu lớn vây ép một tàu thực thi pháp luật của Việt Nam. Các tàu của Trung Quốc hành động hết sức hung hãn, liều lĩnh, cố tình đâm hỏng tàu của ta bất chấp tính mạng của những người trên tàu… làm nhiều tàu kiểm ngư, cảnh sát biển Việt Nam bị thủng, biến dạng cả ở mũi, bên mạn, sau lái và boong tàu; các thiết bị điện tử bị chập cháy, ca bin tàu bị vỡ kính, máy móc bị hư hỏng và nhiều người bị thương.
Ngày 26 tháng 5 năm 2014, ba tàu của Trung Quốc vây ép và đâm chìm tàu cá số ĐNa 90152 của ngư dân quận Thất Khê, thành phố Đà Nẵng đang làm ăn bình thường trên vùng biển quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Trước những thủ đoạn thâm độc và hành động ngang ngược của tàu Trung Quốc, lực lượng kiểm ngư và cảnh sát biển Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh vững vàng, ý chí ngoan cường, kiên trì thực hiện đúng đối sách theo chỉ đạo của trên, không để bị mắc mưu khiêu khích, không sợ đâm va, kiên trì kiềm chế, kiên quyết không để xảy ra xung đột vũ trang. Cán bộ, chiến sĩ kiểm ngư trên các tàu luôn sát cánh bên nhau, nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền, sẵn sàng chấp nhận hy, quyết không lùi bước trước những âm mưu, hành động cực kỳ nguy hiểm của các tàu Trung Quốc, nêu cao tinh thần đoàn kết, bình tĩnh, khôn khéo, mưu trí vượt qua các tình huống nguy hiểm, giành thế chủ động, liên tục ngày đêm bám thực địa, liên tục tiếp cận đến gần giàn khoan của Trung Quốc để tuyên truyền đấu tranh, khiến cho các lực lượng của Trung Quốc căng thẳng, bị động đối phó.
Ở đất liền, Quân chủng tham mưu, phối hợp với các cơ quan, ban ngành của Trung ương đẩy mạnh tuyên truyền phản đối việc Trung Quốc cố tình hạ đặt giàn khoan thăm dò trái phép trên vùng biển thuộc chủ quyền của nước ta.
Ngày 27 tháng 5 năm 2014, giàn khoan Hải Dương 981 di chuyển sang phía Đông, song họ vẫn tiếp tục thả neo khoan thăm dò ở Đông Nam đảo Tri Tôn 25 hải lý, cách vị trí cũ 23 hải lý, cách đảo Lý Sơn 150 hải lý về hướng Đông Đông Bắc, nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam. Đồng thời họ tăng cường thêm lực lượng bảo vệ giàn khoan HD981 lên hơn 140 tàu các loại và mở rộng tầm truy cản các tàu của ta ở cách giàn khoan từ 10 đến 12 hải lý; không ngừng các thủ đoạn vây ép, phun vòi nước, súng bắn nước, rọi đèn công suất lớn, hú còi truy đuổi, dùng tốc độ cao đâm húc để gây tổn hại các phương tiện, làm nhụt ý chí, tinh thần đấu tranh của các lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam. Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc còn trắng trợn vu khống “các tàu Việt Nam vi phạm chủ quyền và cố tình đâm va 1.500 lần gây hỏng hóc tàu của Trung Quốc”; song những hành động vu khống hòng đổi trắng thay đen của phía Trung Quốc đã nhanh chóng bị dư luận quốc tế bóc trần.
Cùng với tích cực tuyên truyền, đấu tranh của các lực lượng thực thi pháp luật, Quân chủng đã tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng đưa các phóng viên báo chí trong nước và nước ngoài ra thực địa để tác nghiệp đưa tin về những hành động, việc làm cụ thể của hai bên, qua đó đã làm cho dư luận các nước hiểu đúng về tình hình đang diễn ra ở Biển Đông, thấy được thái độ và hành động ngang ngược, nguy hiểm của các tàu Trung Quốc bảo vệ giàn khoan Hải Dương 981, sự phi nghĩa cùng những tuyên truyền không đúng sự thật, xuyên tạc, đổi trắng thay đen của phía Trung Quốc, thấy rõ sự kiềm chế và hành động chính nghĩa của ta, đã tạo được sự đồng tình ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam.
Cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc ngày càng khó khăn, phức tạp và kéo dài. Trước tình hình đó, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh tập trung chỉ đạo các đơn vị tiếp tục thực hiện đúng phương châm, tư tưởng chỉ đạo của trên: bình tĩnh, tỉnh táo, không manh động, không mắc mưu khiêu khích, không để bị kích động rơi vào bẫy của đối phương; dũng cảm, hết sức kiềm chế, mưu trí sáng tạo, kịp thời vòng tránh, kiên trì đấu tranh cản phá với quyết tâm cao hơn; kiên quyết không nhân nhượng; sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi khi có lệnh của trên để bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Nắm vững sự chỉ đạo của Đảng ủy Quân chủng, những ngày tháng 6 và đầu tháng 7 năm 2014, từ cơ quan đến các đơn vị, lực lượng đều tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt tình hình nhiệm vụ, củng cố ý chí quyết tâm chiến đấu cho bộ đội, sẵn sàng nhận nhiệm vụ, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc; sẵn sàng chấp nhận hy sinh với tinh thần “dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng”; tích cực giúp đỡ, tạo điều kiện đưa các nhà báo trong nước và quốc tế ra tác nghiệp trực tiếp trên hiện trường để viết bài, đưa tin. Đến đầu tháng 7 đã có 112 phóng viên của 94 cơ quan báo chí, trong đó có 16 nhà báo nước ngoài ra thực địa. Bên cạnh việc phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, Bộ Tư lệnh chỉ đạo công tác cán bộ tập trung giúp đỡ cho các chi đội kiểm ngư bảo đảm đủ cán bộ và chuẩn bị cán bộ cho tình huống cao hơn, tăng cường luân phiên cán bộ ra thực địa để nâng cao năng lực, rèn luyện thực tiễn. Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo công tác bảo đảm kỹ thuật tập trung sửa chữa giúp khôi phục nhanh nhất các tàu kiểm ngư bị tàu Trung Quốc đâm va, phun nước làm hỏng và gia cố các bộ phận ống khói, trạm loa tuyên truyền, buồng lái, phòng ngủ… để hạn chế hư hỏng khi tàu Trung Quốc gây ra; bảo đảm duy trì hệ số kỹ thuật của các tàu làm nhiệm vụ.
Về công tác hậu cần, Bộ Tư lệnh Quân chủng chỉ đạo nhanh chóng điều chỉnh, bổ sung bảo đảm đầy đủ, kịp thời về lương thực, thực phẩm, nhiên liệu đặc chủng, xăng dầu cho lực lượng làm nhiệm vụ đấu tranh bảo vệ chủ quyền. Tích cực phối hợp tuyên truyền động viên hàng trăm hộ ngư dân của thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam kiên trì bám biển sản xuất, góp phần cùng với các lực lượng kiểm ngư, cảnh sát biển đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, đồng thời làm tốt công tác bảo vệ, giúp đỡ, cứu hộ, cứu nạn ngư dân trong lúc làm ăn trên biển.
Do công tác tuyên truyền được tiến hành tích cực, kịp thời và có hiệu quả nên trong tháng 6 và đầu tháng 7 năm 2014, phong trào đấu tranh phản đối những hành động sai trái, bất chấp luật pháp quốc tế của phía Trung Quốc, ủng hộ vật chất, chia sẻ tình cảm với cán bộ, chiến sĩ kiểm ngư và cảnh sát biển Việt Nam diễn ra rộng khắp các tỉnh, thành phố, các ngành, các cấp trong cả nước đã kịp thời cổ vũ, động viên tiếp thêm sức mạnh cho các lực lượng càng thêm quyết tâm thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh trên vùng biển của Tổ quốc. Có thể nói truyền thống yêu nước đã được khơi dậy, tạo nên một làn sóng vô cùng mạnh mẽ trong những ngày này, thể hiện quyết tâm sắt đá của mỗi người dân Việt Nam đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, bảo vệ từng tấc đất, từng sải biển thiêng liêng của Tổ quốc.
Cùng với phong trào đấu tranh của nhân dân cả nước ta, nhiều tổ chức chính trị, xã hội, kinh tế và dư luận quốc tế cũng lên án và phản đối hành động xâm phạm chủ quyền biển, đảo Việt Nam của giàn khoan Hải Dương 981 và các tàu bảo vệ của Trung Quốc. Trên thực địa, lực lượng kiểm ngư Việt Nam phối hợp với cảnh sát biển ngày đêm kiên cường đấu tranh bảo vệ chủ quyền Tổ quốc, yêu cầu giàn khoan Hải Dương 981 và các tàu thuyền, máy bay của Trung Quốc rời khỏi vùng biển của Việt Nam. Mặc dù số lượng tàu thực thi pháp luật của ta ít hơn rất nhiều so với số tàu bảo vệ giàn khoan của Trung Quốc, song bằng sự mưu trí, linh hoạt, các tàu của ta luôn giành thế chủ động. Chỉ huy các nhóm tàu và từng tàu luôn nắm chắc tình hình, phán đoán chính xác các thủ đoạn tấn công của các tàu Trung Quốc, đề ra phương án đấu tranh hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại về phương tiện và các trang thiết bị trên tàu. Với chiến thuật hợp lý, khôn khéo, bí mật bất ngờ, không ít lần các nhóm tàu của ta đã tiếp cận giàn khoan đấu tranh tuyên truyền ở cự ly từ 3,7 đến 4 hải lý, khiến phía Trung Quốc lúng túng đối phó bằng những hành động cực kỳ trắng trợn, tàn bạo và nguy hiểm, khiến dư luận quốc tế càng thêm bất bình.
Tính đến ngày 27 tháng 6 năm 2014, tàu Trung Quốc cố tình đâm va làm 27 tàu của ta bị thiệt hại, 15 kiểm ngư viên bị thương. Các lực lượng thực thi pháp luật của ta vẫn không hề nao núng, hết sức kiềm chế, kiên trì, kiên quyết thực hiện nhiệm vụ theo đúng phương châm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, Nhà nước. Xuất hiện ngày càng nhiều tập thể và cá nhân thuộc lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam tiêu biểu cho ý chí ngoan cường, tinh thần dũng cảm vượt qua mọi thử thách nguy hiểm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đã có 43 tập thể và 80 cá nhân được các cấp khen thưởng, trong đó có 3 đồng chí được kết nạp Đảng ngay tại thực địa, 31 đồng chí được đề bạt quân hàm trước niên hạn. Điển hình là tập thể các tàu KN762, HP-51, KN786, KN628, KN951…
Trước sự kiên trì, tinh thần kiên quyết đấu tranh bằng phương pháp hòa bình, với sức mạnh tổng hợp trên các mặt trận chính trị, ngoại giao và trên thực địa của của Đảng, Nhà nước và quân dân ta; sự phản đối, lên án mạnh mẽ của dư luận thế giới, kể cả một số nhà khoa học và chính khách của Trung Quốc, ngày 16 tháng 7 năm 2014, giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc cùng với 60 tàu hộ tống đã phải di chuyển ra khỏi vị trí thuộc vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam. Cuộc đấu tranh đầy khó khăn, phức tạp và kéo dài chống Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng biển thuộc chủ quyền của ta đã kết thúc. Kết quả đạt được càng thể hiện rõ quan điểm, lập trường của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta kiên quyết không nhân nhượng, kiên quyết bảo vệ chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Qua đó, tỏ rõ bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân của bộ đội Hải quân và các lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam.
Cùng với việc triển khai lực lượng kiểm ngư thực hiện nhiệm vụ trọng tâm đấu tranh bảo vệ chủ quyền, trong quí 2 và đầu quí 3 năm 2014, Quân chủng cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ an toàn hoạt động thăm dò dầu khí tại các lô 121- 123; 135-136; 144-145, giữ uy tín cho các đối tác, các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm quyết tâm hợp tác với Việt Nam, tạo điều kiện phát triển kinh tế biển của đất nước. Các vùng biển trọng điểm được tăng cường quản lý, bảo vệ chặt chẽ. Ở cửa vịnh Bắc Bộ, các tàu kiểm ngư cùng tàu cảnh sát biển đã xua đuổi gần 1.000 lượt tàu cá Trung Quốc xâm phạm sang phía tây đường trung tuyến bờ-bờ. Trên khu vực Trường Sa, các tàu trực kết hợp với các đơn vị bảo vệ đảo sử dụng xuồng CQ xua đuổi 387 lần chiếc tàu cá Trung Quốc vào gần các đảo của ta. Lực lượng tàu trực ở khu vực DK1 của Vùng 2 Hải quân bảo vệ an toàn quá trình tu sửa, nâng cấp hai nhà giàn DK1/7 và DK1/2…
(Nguồn: Sách Lịch sử Hải quân Nhân dân Việt Nam 1955-2015, xuất bản năm 2015, từ trang 380 đến 384, bản PDF công bố trên báo Hải quân Việt Nam – baohaiquanvietnam.vn)