Gần đây một một nhóm người dân dựng lán trại thực hiện việc kiểm đếm số lượng xe đi qua trạm BOT Ninh Lộc. Họ là những người dân địa phương, thay phiên nhau trực liên tục 3 ca tại Trạm thu phí để kiểm đếm lượng xe qua Trạm, nhằm muốn minh bạch về các khoản đầu tư và thực tế tình hình thu phí của Trạm. Qua kiểm đếm lưu lượng xe thực tế qua Trạm, nhóm xác định mỗi ngày trạm BOT Ninh Lộc thu hơn 1 tỷ đồng. Xét tổng vốn đầu tư 2644 tỷ, nhóm người dân cho rằng nhà đầu tư hoàn vốn chỉ mất 7 năm 2 tháng. Vậy tại sao nhà đầu tư được phép thu phí đến 21 năm 8 tháng 16 ngày, tương đương với 7815 tỷ đồng?
Tuy nhiên, dựa theo vốn đầu tư và thời gian được phép thu phí, nhà đầu tư có lãi rất ít.
Trước tiên, do vận động của nền kinh tế có lạm phát, bình quân 4%/năm, với đầu tư 2644 tỷ thì để hòa vốn, nhà đầu tư cần thu 11 năm, tương đương số tiền thu được 4015 tỷ, lúc này số tiền đầu tư ban đầu sau lạm phát có giá trị tương đương 3913 tỷ. Chúng ta cần phải tính lạm phát vì đây là quãng thời gian rất dài. Nhà đầu tư bắt đầu có lãi 100 tỷ trong năm thứ 11.
Giả sử thời hạn được phép thu phí như quyết định của bộ GTVT, sau 21 năm 8 tháng 16 ngày, nhà đầu tư thu được 7.815 tỷ trừ đi 3913 tỷ gốc, thì lãi được 3902 tỷ, tương đương mức lãi có thể coi là 100%.
Còn nếu bỏ qua lạm phát, chỉ tính đúng số tiền gốc ban đầu, thì sau 21 năm 8 tháng nhà đầu tư thu được 7815 – 2644 = lãi 5171 tỷ, xấp xỉ 195% số tiền gốc bỏ ra. (tất nhiên làm kinh tế không thể bỏ qua lạm phát. Bạn mua 1 bánh mỳ 10k trong năm 2019 nhưng có thể phải trả 20k trong năm 2039 để mua cái bánh mỳ tương tự, vậy không tính lạm phát là lỗ)
Như vậy đầu tư hàng nghìn tỷ, sau gần 22 năm, nhà đầu tư mới lãi được gấp đôi số tiền (có tính lạm phát) và gấp 3 (nếu bỏ qua lạm phát). Đó là chưa kể đến chi phí nhân viên, bảo dưỡng, tiền thuế… Nếu tính tổng vào thì nhà đầu tư cần nhiều thời gian hơn để đạt được mức lãi như kể trên.
Rõ ràng, đầu tư BOT dưới sự bảo trợ của nhà nước là hình thức đầu tư an toàn, song lãi không cao, thậm chí còn thấp hơn cả gửi lãi ngân hàng (Với lãi suất 7%/năm, tính lãi lũy tiến thì từ 2644 tỷ sẽ chỉ mất 17 năm để gấp 3 số tiền, có được 7.805 tỷ đồng).
Thành viên trong nhóm kiểm đếm còn đề nghị “Chúng tôi cũng có ý định gửi kiến nghị lên Bộ GTVT cân nhắc phương án để cho người dân đấu thầu lại trạm BOT Ninh Lộc này trong vòng 10 năm hay 20 năm…” Đây quả là tin mừng cho chủ đầu tư. Lãi đã ít, quản lý BOT gặp nhiều phức tạp, đầu tư nghìn tỷ như thả gà ra đuổi có khác nào cục nợ trên lưng. Không biết nhóm kiểm đếm đã tính toán trước khi đề nghị này với bộ GTVT hay chưa?
P/S: Nếu tôi có 1 tỷ, tôi đầu tư cái khác sau 3-4 năm đã gấp đôi gấp ba số tiền, chả dại đầu tư BOT mà chờ 22 năm.
Xuân Thành Vũ
Nguồn: Tre làng
