Không ít người đã sửng sốt và tỏ ra buồn sau khi xuất hiện thông tin Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh chấm dứt hoạt động kể từ ngày 20/2/2019. Thông tin này chính thức được bà Nguyễn Thị Bình xác nhận trong bản thông báo do chính bà này ký ngày 20/2/2019.
Theo bản thông báo: “Qua 11 năm hoạt động Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh đã luôn trung thành với sứ mệnh nói trên. Nhiều tác phẩm tinh hoa của văn hóa thế giới đã được giới thiệu, hàng loạt các buổi thuyết trình, hội thảo được tổ chức. Đáng kể nhất là nổ lực giữ gìn và lan tỏa những giá trị tinh hoa qua giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh hàng năm, vinh danh nhiều danh nhân văn hóa Việt Nam trong thời hiện đại, trân trọng tuyên dương gần 100 nhà trí thức, học giả, các nhóm nghiên cứu ở trong và ngoài nước trong các hạng mục của giải thưởng gồm: dịch thuật, nghiên cứu, sự nghiệp nghiên cứu giáo dục và Việt Nam học.
Chính tầm vóc và uy tín học thuật của nhiều người nhận giải đã làm nên danh giá của Giải thưởng và tạo nên tác động rộng rãi và tích cực trong xã hội.
11 năm hoạt động cho phép Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh vui mừng trước những thành quả bước đầu ấy trong việc khởi phát tinh thần “hưng dân trí, chấn dân khí”. Nay do một số điều kiện khách quan chúng tôi xin trân trọng thông báo chấm dứt mọi hoạt động của Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh kể từ ngày công bố Thông báo này”.
Như đánh giá trong thông báo những thành quả mà Quỹ mang lại chỉ trong 11 năm là hết sức to lớn và đáng ghi nhận. Và cũng chính vì thế mà nó đã, đang và sẽ gây ra sự tiếc nuối cho những người theo dõi, ghi nhận hoặc được hưởng lợi từ quá trình hình thành, phát triển của quỹ.
Về lí do khiến Quỹ chấm dứt hoạt động, bản thông báo do bà chủ tịch Quỹ, nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình nêu ra chắc chắn chưa thực sự làm những người quan tâm thôi khỏi tò mò, hiếu kỳ…
Lí do khiến Quỹ này chấm dứt vì thế vẫn còn là một ẩn số.
Mới đây, trong một bài phản ánh sự việc này, trang Việt Nam mới đã viết: “Lí do chưa được nói ra một cách rõ ràng nhất, nhưng theo một số nguồn tin đáng tin cậy thì chủ yếu xuất phát từ sự biến tướng của tổ chức này trong thời gian gần đây.
Theo đó, thay vì thực hiện đúng mục tiêu ban đầu thì một số thành viên của tổ chức này dường như đang cố tình mượn danh nghĩa, mục tiêu của quỹ để làm những điều trái mục tiêu ban đầu, thậm chí mang màu sắc chống Đảng cộng sản và nhà nước… “.
Trang này cũng viết thêm: “Sau khi thông báo được phát ra rất nhiều người, nhất là giới văn nghệ sỹ trí thức đã đồng loạt thông báo đó là tin buồn và không quên bày tỏ sự tiếc nuối đối với việc quỹ mang tên nhà văn hóa lỗi lạc Phan Châu Trinh đã chấm dứt. Người buồn hơn cả là bà Nguyễn Thị Bình, chủ tịch của Quỹ. Nỗi buồn đó không bởi từ nay bà sẽ không còn vị trí “chủ tịch” mà đó là từ nay tâm huyết của bà từ khi nghỉ hưu tới này sẽ chấm dứt sứ mệnh hoạt động. Song để đi đến quyết tâm kết thúc nó chắc chắn cá nhân bà Bình và những người tâm huyết gây dựng và cố gắng đưa quỹ hoạt động theo đường hướng đã định ra đã cân nhắc rất kỹ. Nhất là những điều mà Quỹ sẽ làm được trong tương quan những điều mà một số cá nhân nhân danh Quỹ để thực hiện.
Nền văn hóa sâu sắc, hỗ trợ cho sự phát triển là điều cần thiết nhất lúc này, nhưng nó sẽ trở nên phù phiếm khi sự ổn định khôn còn!”.
Những nội dung được chỉ ra đã gợi mở ít nhiều lí do để những ai quan tâm hiểu hơn điều gì đã xảy đến với quỹ văn hóa Phan Châu Trinh cũng như động lực khiến những người tâm huyết nhất đã phải chấp nhận để khai tử đứa con tinh thần có khá nhiều thành tựu của chính mình! Và ở một góc nhìn cụ thể hơn, Mõ xin khẳng định thêm, chuyện khai tư Quỹ văn hóa Phan Châu Trinh là chuyện tất yếu.
Bởi lẽ, đồng ý là mục đích ra đời, hoạt động của Quỹ là hoàn toàn tích cực, đáng ghi nhận và khuyến khích, thậm chí có giai đoạn, cơ quan tuyên giáo Đảng cộng sản đã bày tỏ nhân rộng mô hình này tại nhiều địa phương. Nhưng rồi, trước sự lấn át của một số hạt nhân mà họ là vừa là người sáng lập, vừa là những người có đóng góp ban đầu cho Quỹ những ngày đầu… và hướng lái Quỹ đi theo quỹ đạo khác. Không ai khác họ là PGS Chu Hảo, họ là nhà văn Nguyên Ngọc….
Là chủ tịch danh dự của Hội, kinh qua nhiều vị trí lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, cá nhân bà Nguyễn Thị Bình đã hiếu điều gì đang xảy ra với Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh. Và như đánh giá của nhiều người bà cũng là người tiếc nuối nhất khi phải khai từ Quỹ văn hóa Phan Châu Trinh. Nhưng sự ảnh hưởng của Quỹ và những cá nhân được nêu tên là không thể phủ nhận. Cho nên việc chọn thời điểm khai tử, chấm dứt nó đã được cá nhân bà Nguyên PCT nước tính đến.. Và đó chắc chắn là một quyết định hết sức đúng đắn, mà nhiều người có thể nay chưa công nhận nhưng tương lai sẽ phải tán thưởng.
Nguồn: Mõ làng
