Lợi dụng việc thiếu thông tin do bất ổn xảy ra ở nước ngoài các thế lực thù địch, bất mãn, cơ hội chính trị sử dụng chiêu trò ‘tạo dựng kịch bản’ cho những bất ổn đó để từ đó hướng lái kích động, cổ súy cho hành vi gây bất ổn trong nước. Vụ bất ổn ở Cu Ba là một ví dụ, khi báo chí còn chưa kịp cập nhật nguyên nhân dẫn đến cuộc biểu tình thì các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, bất mãn đã tạo dựng thông tin về nguyên nhân dẫn đến cuộc biểu tình do người dân ‘bất mãn với chế độ xã hội chủ nghĩa’ ở Cu Ba….
Ngày 11 tháng 7, tại Cuba đã xảy ra biểu tình lớn ở nhiều thành phố. Trong đó, cuộc biểu tình ở thủ đô Havana diễn ra từ khoảng 3 chiều đến 8 tối vì từ 9 giờ tối đến 5 giờ sáng hôm sau là thời gian giới nghiêm vì covid. Một số tờ báo Phương Tây cố ý nhấn mạnh, mục đích biểu tình là để phản đối chế độ độc tài và đòi dân chủ tự do, hòng che đi một trong những nguyên nhân chủ đạo là “Washington thông qua việc sử dụng các công cụ mạnh và tinh vi đã tìm cách tạo ra rối loạn và bất ổn nhằm phá vỡ trật tự hiến pháp của Cuba, đồng thuận trong xã hội Cuba và sự hòa hợp trong người dân Cuba”.
Thực tế những khó khăn của Cuba hiện nay là: tình trạng thiếu lương thực, thuốc men vì dịch bệnh; tình trạng lạm phát và thiếu điện trầm trọng. Đồng thời, người dân phải xếp hàng để mua bất cứ thứ gì dù là thứ thiết yếu; người dân xuống đường vì mệt mỏi, vì đói, thiếu nước và không có bất cứ thứ gì. Tình trạng khó khăn nói trên là do năm 2020, kinh tế Cuba suy giảm 11% mức giảm lớn nhất trong gần 3 thập kỷ qua vì dịch bệnh covid-19.
Cuba là nước nổi tiếng với nền kinh tế và thường cử bác sĩ đi khắp thế giới để làm ngoại giao y tế. Năm 2020, họ đã kiềm chế được dịch bệnh, nhưng trong những tuần gần đây số ca mắc mới lại tăng đột biến vào ngày 11 tháng 7 với 6.923 ca mắc mới và 47 ca tử vong. Trong nỗ lực chống dịch bệnh, Cuba đã thực hiện chiến dịch tiêm chủng khá tốt; trong 11 triệu dân đã có 1,7 triệu người được tiêm chủng đầy đủ và hơn 3 triệu người được tiêm ít nhất 1 trong 3 mũi.
Đây là nước châu Mỹ Latinh đầu tiên phát triển được vaccin ngừa covid của riêng mình. Chính quyền Cuba coi Lý do dẫn đến tình trạng khủng hoảng kinh tế này là vì dịch bệnh covid-19 và các lệnh cấm vận của Mỹ, vốn đã được xiết chặt hơn dưới thời chính quyền Donal Trump. Trong bối cảnh nền kinh tế đang trong tình thế mong manh, dịch covid bùng phát giáng thêm một đòn nặng nề. Dịch bệnh khiến đi lại bị hạn chế và kéo theo hai nguồn thu quan trọng của Cuba bị ảnh hưởng là du lịch và kiều hối. Mặc dù không có số liệu cụ thể, nhưng trong thời kỳ đầu đại dịch kiều hối trên khắp Châu Mỹ La Tinh đã bị sụt giảm khi mọi người mất việc làm và không thể chu cấp cho những người thân. Tháng 11 năm 2020 lệnh trừng phạt của Donal Trump đã buộc Western Union phải đóng cửa 407 điểm giao dịch trên khắp Cuba. Những người Cuba ở nước ngoài chỉ còn cách gửi tiền về nước thông qua các công ty du lịch và chuyển phát nhanh hoặc gửi những người đi du lịch và người ta ước tính rằng số tiền kiều hối đã bị giảm đi rất nhiều. Tất cả những điều đó làm giảm đáng kể lượng ngoại tệ mà Cuba cần để mua hàng hoá trong khi đất nước này phụ thuộc phần lớn vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Khó khăn về lương thực, thuốc men, lạm phát và mất điện kéo dài tới 12 giờ một ngày trong cái nắng oi ả của mùa hè đã là một trong những nguyên nhân khiến người dân xuống đường biểu tình.
Trong bối cảnh khó khăn mà Cuba đang phải trải qua vì dịch bệnh, cấm vận, thì các thế lực chống phá bên ngoài đã lợi dụng để kích động người dân không tin vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, không tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tụ tập biểu tình hòng tạo ra và khoét sâu mâu thuẫn giữa nhân dân và Đảng Cộng sản Cuba nhằm phá huỷ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Cuba.
Những lí do làm bùng phát bất ổn có tính chất tự phát ở Cu Ba đã nêu ở trên càng cho thấy các đối tượng bất mãn, cơ hội chính trị, thù địch luôn cố gắng tìm kiếm các sự vụ, vụ việc để tạo thế ‘châm ngòi’ kích hoạt cho các ‘ngòi nổ’ theo kịch bản mà chúng đã dựng sẵn. Thủ đoạn của chúng không mới, không khó phát hiện nhưng vẫn được coi là có hiệu quả nhất định trong thời gian này. Bởi khi người dân lên mạng vẫn dễ ‘bị cảm xúc’ chi phối đến lý trí và hành vi thì việc sử dụng hình ảnh, sự vụ, vụ việc để thêu rệt hòng kích động người dân vẫn còn có đất tồn tại.
Không chỉ vụ việc xảy ra ở Cu Ba vừa qua mà đến ngay các vụ việc xảy ra trong nước chỉ 1 hình ảnh những kẻ chống phá sẵn sàng thêu rệt cho hình ảnh đó đủ thứ thông tin và mọi thông tin đều hướng lái đến việc ‘bôi đen xã hội xã hội chủ nghĩa’ ở Việt Nam. Mới đây nhất, những kẻ hận thù dân tộc đã lượm lặt được bức ảnh xác chết do covid-19 ở Indonesia để tung tin cho rằng đó là những người chết vì covid-19 ở Thành phố Hồ Chí Minh, thêm vào đó chúng còn đổ lỗi do chính quyền, chế độ bưng bít thông tin. Mặc dù, chưa biết thực hư ra sao nhưng nhiều người dân Việt Nam khi thấy hình ảnh và thông tin như vậy đều ‘bộc lộ cảm xúc tâm lý thái quá, tiêu cực’,…
Bức ảnh người chết ở Indonesia chết vì Covid-19 được các thế lực thù địch sử dụng để tung tin là những xác chết do Covid-19 ở Thành phố Hồ Chí Minh
Điều này muốn chứng minh rằng các thế lực thù địch, kẻ cơ hội chính trị, bất mãn vẫn luôn tạo dựng những luồng thông tin trên những sự vụ, vụ việc nhất định hòng kích động người dân chống lại chính quyền, chống lại chế độ, chống lại chính cuộc sống của chính mình. Theo đó, hơn bao giờ hết bên cạnh sự tỉnh táo trong nhận diện thông tin, hình ảnh người dân cần biết kiềm kế cảm xúc, không để cảm xúc chi phối, điều khiển lý trí, ý trí và hành vi của bản thân khi tham gia mạng xã hội.
Trịnh Thành-Thành Nam
Nguồn: Đấu trường Dân chủ
