Một EURO gắn kết và hứng khởi

Phút đăng quang vô địch EURO 2020 của các tuyển thủ Italy sau khi đánh bại đội chủ nhà Anh trên sân Wembley ở London, ngày 11/7/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Đó là một trận chung kết thực sự hấp dẫn và đầy cảm xúc. Nước mắt của người Italy, và tất nhiên là cả người Anh nữa, đã rơi, cho sự thăng hoa tột đỉnh và cả những tiếc nuối đến tột cùng. 

Italy đã thể hiện đúng phẩm chất cần có của nhà vô địch khi vững vàng vượt qua khó khăn. Dù bị Tam Sư dẫn trước trong thời gian thi đấu chính thức, rồi ngay cả trên loạt đá 11m, nhưng đội bóng của HLV Roberto Mancini vẫn cho thấy bản lĩnh vượt trội, để rồi có lần thứ hai lên ngôi vương châu Âu, kể từ lần đầu tiên cách đây 53 năm (1968).

Với chức vô địch EURO 2020, Italy đã có tổng cộng 6 danh hiệu lớn, bao gồm 4 lần vô địch World Cup (1934, 1938, 1982, 2006) và 2 lần vô địch EURO (1968, 2020). Nếu chỉ tính riêng đấu trường EURO, Azzurri đang có cùng số danh hiệu như Pháp, chỉ kém Đức và Tây Ban Nha (cùng 3 lần).

Với việc đánh bại Anh ở loạt sút luân lưu, đoàn quân Thiên Thanh đã làm điều chưa từng có trong lịch sử EURO khi là đội bóng đầu tiên giành chiến thắng trong 2 loạt sút luân lưu liên tiếp. Trước đó, ở bán kết, Italy cũng hạ Tây Ban Nha ở loạt 11m cân não với tỉ số 4-2. Chiến thắng trước Anh cũng nối dài chuỗi trận bất bại của Azzurri cùng ông thầy Mancini lên con số 34. Đây cũng là kỷ lục về chuỗi trận bất bại dài nhất trong lịch sử đội bóng này.

Ngoài ra, các cầu thủ Italy còn có nhiều cột mốc lịch sử cá nhân khác. Trung vệ Bonucci trở thành cầu thủ lớn tuổi nhất ghi bàn trong trận chung kết EURO (34 tuổi, 71 ngày). Kỷ lục trước đó thuộc về tuyển thủ Tây Đức Bernd Holzenbein ở kỳ EURO 1976. Ở tuổi 36, trung vệ Chiellini đã trở thành đội trưởng lớn tuổi nhất tham dự trận chung kết EURO (36 tuổi 331 ngày). Người giữ kỷ lục trước đó chính là đồng đội cũ của anh, Gianluigi Buffon (34 tuổi, 154 ngày ở trận chung kết EURO 2012). Thủ thành Gianluigi Donnarumma cũng được trao danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất EURO 2020”, qua đó trở thành thủ môn đầu tiên nhận vinh dự này trong lịch sử các kỳ EURO.

Thủ thành Italy Gianluigi Donnarumma (phải) nhận giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất kỳ EURO 2020, sau khi Italy đăng quang vô địch giải đấu, tại Wembley, Anh ngày 11/7/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Chia vui với đội bóng áo Thiên Thanh, nhưng cũng tiếc nuối cho cơn khát danh hiệu lớn mà người Anh mong chờ giải tỏa suốt 55 năm nay, kể từ sau World Cup 1966. Giấc mơ “mang bóng đá trở về nhà” thêm một lần bị ám ảnh bởi những loạt luân lưu định mệnh, dù họ đã có thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Cả cầu trường Wembley đã bùng nổ khi hậu vệ Luke Shaw có bàn thắng ngay ở phút thứ 2 của trận đấu, đồng thời là bàn thắng nhanh nhất trong lịch sử các trận chung kết EURO. Thủ thành Jordan Pickford đã chơi rất hay trong cả trận và cản phá thành công 2 quả phạt đền. Nhưng nếu chiến lược thay nhân sự của HLV Gareth Southgate khác đi, nếu các cầu thủ trẻ Marcus Rashford, Jadon Sancho và Bukayo Saka thực hiện thành công loạt sút luân lưu, có thể xứ sương mù đã rực nắng.

Trên thực tế, khả năng đá phạt đền của đội tuyển Anh tại các giải đấu lớn là rất kém. Họ mới chỉ có 2/9 lần chiến thắng ở loạt sút luân lưu (tỷ lệ thắng 22%) – thành tích tệ nhất trong các đội bóng ở châu Âu. Dù sao cũng thật đáng tiếc rằng thầy trò ông Southgate đã trượt chân ngay ở trước ngưỡng cửa thiên đường.

Trước Tam Sư, nước mắt của nhiều “ông lớn” khác cũng đã rơi tại EURO năm nay. Đương kim vô địch thế giới Pháp và nhà vô địch châu Âu Bồ Đào Nha phải dừng bước ở vòng 1/8, hay Bỉ – đội bóng số 1 thế giới trên bảng xếp hạng FIFA – cũng chỉ đi tới tứ kết. Các tên tuổi sừng sỏ khác như Đức hay Hà Lan cũng buộc phải làm khán giả bất đắc dĩ khi không thể tiến sâu. 

Nhìn lại tổng thể EURO 2020, đã có 142 bàn thắng được ghi sau 51 trận, tương đương tỉ lệ 2,78 bàn/trận. Đây là kỷ lục mới kể từ khi thể thức 24 đội được áp dụng.

Một điều khiến EURO 2020 trở nên đáng chú ý hơn là số lượng bàn thắng từ phản lưới và các tình huống đá hỏng phạt đền cũng đạt mức kỷ lục. Đã có 11 pha “đốt lưới nhà”, quá nhiều nếu nhìn lại trong 40 năm kể từ EURO năm 1976 đến EURO 2016 cũng chỉ có 9 bàn như vậy. Đá phạt đền hỏng cũng là con số khó tin. Có tổng cộng 17 quả penalty được thổi (không tính đá luân lưu) và chỉ 9 quả được thực hiện thành công. Trong khi đó tại kỳ EURO gần nhất là 2016, chỉ có 4 quả penalty không thành bàn. Lần gần đây nhất có nhiều quả penalty thất bại là kỳ EURO 2000 với 5 cú sút hỏng.

Ngôi sao Ronaldo của Bồ Đào Nha trở thành “Vua phá lưới EURO 2020” khi ghi 5 bàn và có 1 pha kiến tạo. Không chỉ vậy, chân sút của Bồ Đào Nha còn san bằng kỷ lục quốc tế ghi nhiều bàn thắng nhất cho ĐTQG của cựu tuyển thủ Iran Ali Daei với 109 bàn. Theo thống kê, thủ quân của Bồ Đào Nha đã phá tới 16 kỷ lục khác nhau chỉ sau vòng bảng.

Trong khi đó, Pedri của Tây Ban Nha nhận danh hiệu “Cầu thủ trẻ hay nhất EURO 2020”. Đây là phần thưởng xứng đáng cho nỗ lực của chàng trai 18 tuổi. Theo thống kê từ UEFA, tiền vệ này thi đấu trọn vẹn 6 trận cùng Tây Ban Nha, ra sân 568 phút, thực hiện tổng cộng 451 đường chuyền, trong đó có 11 đường bóng mở ra cơ hội ghi bàn cho các đồng đội. Ngoài ra, anh còn có 7 pha tắc bóng, 4 tình huống đánh chặn thành công.

Kể từ khi ra đời năm 1960 đến nay, Vòng chung kết EURO thường chỉ do một nước đăng cai, hoặc nhiều nhất là 2 nước phối hợp tổ chức. Năm nay, lần đầu tiên trong lịch sử, ngày hội bóng đá lớn nhất châu Âu được tổ chức tại 11 địa điểm ở 10 quốc gia: Anh, Italy, Đức, Nga, Azerbaijan, Hungary, Tây Ban Nha, Romania, Hà Lan, Đan Mạch và vùng Scotland (thuộc Vương quốc Anh), theo sáng kiến của cựu Chủ tịch Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) Michel Platini, nhằm mang đến sức sống mới nhân dịp kỷ niệm 60 năm giải đấu ra đời. 

Dù có những đội tuyển đã lên tiếng về sự bất công khi họ phải di chuyển quá nhiều dẫn tới bị ảnh hưởng về thể lực, tâm lý cũng như sự chuẩn bị trước các trận đấu, nhưng trong bối cảnh đại dịch COVID-19 còn bủa vây, bữa tiệc sinh nhật đặc biệt EURO vẫn diễn ra với vẹn nguyên ý nghĩa “hứng khởi và gắn kết”. Việc UEFA tổ chức thành công sự kiện này được xem là một biểu tượng chiến thắng dịch bệnh, đoàn kết các dân tộc và mang lại niềm vui bất tận của môn “thể thao Vua” không chỉ tại “Lục địa già”, mà còn trên toàn thế giới.