Khác lạ 'Quả cầu Vàng 2021'

 Nam diễn viên Josh O’Connor tại buổi công chiếu series phim truyền hình “The Crown mùa 3” ở London. Ảnh: AFP/TTXVN

Để ứng phó các tác động của COVID-19, Hiệp hội Báo chí nước ngoài ở Hollywood (HFPA) – đơn vị tổ chức lễ trao giải Quả cầu Vàng thường niên – đã đưa ra những thay đổi quan trọng trong cách thức tổ chức. Lễ trao giải trực tiếp và dạ tiệc dành cho những ngôi sao nổi tiếng tại khách sạn Beverly Hilton ở Đồi Beverly thuộc thành phố Los Angeles (Mỹ) bị hủy bỏ, dù vẫn được phát sóng trực tiếp trên đài NBC.

Để đảm bảo các quy tắc giãn cách xã hội trong thời điểm dịch bệnh, Ban tổ chức đã “chia nhỏ” sự kiện tại 2 địa điểm là hội trường Rainbow Room ở New York và khách sạn Beverly Hilton tại California, với sự dẫn dắt của bộ đôi danh hài Tina Fey và Amy Poehler từ 2 đầu cầu.

Đây cũng là lần đầu tiên sự kiện này được tiến hành trực tiếp và đồng thời tại hai địa điểm ở miền Đông và Tây nước Mỹ. Tại 2 đầu cầu này, một số nghệ sĩ giới thiệu kết quả năm nay, trong đó có nam tài tử gạo cội Michael Douglas và vợ là minh tinh Catherine Zeta-Jones xuất hiện trực tiếp, song những người được đề cử tham dự buổi lễ trực tuyến từ nhà riêng hoặc các địa điểm khác nhau trên thế giới. 

Ngoài sự thay đổi “bất khả kháng” về hình thức triển khai, có thể thấy rõ những điều chỉnh về mặt cơ cấu khi tại giải thưởng Quả cầu Vàng năm nay chứng kiến lần đầu tiên trong lịch sử, có hơn một phụ nữ được công nhận ở hạng mục “Đạo diễn xuất sắc nhất”. Đáng nói, số lượng đề cử dành cho những nữ đạo diễn còn áp đảo phái nam khi có tới 3 trong tổng số 5 cái tên được đề cử giải thưởng này. Trước đó, giải thưởng này từng bị chỉ trích “trọng nam kinh nữ” dù họ có xuất sắc tới đâu. 

Tại Quả cầu Vàng 2021, Chloé Zhao (phim Nomadland), Regina King (One Night in Miami) và Emerald Fennell (Promising Young Woman) là 3 nhà làm phim nữ nhận đề cử “Đạo diễn xuất sắc”. Trong lịch sử giải thưởng Quả cầu Vàng trước đây chỉ có 5 nữ đạo diễn nhận vinh hạnh này, là Barbra Streisand với “Yentl” (1984), Jane Campion với “The Piano” (1994), Sofia Coppola với “Lost in Translation” (2004), Kathryn Bigelow với “The Hurt Locker” (2010) và “Zero Dark Thirty” (2013), Ava DuVernay với “Selma” (2015).

Đề cử dành cho Chloé Zhao với bộ phim “Nomadland” – một tác phẩm điện ảnh châu Âu có sự tham gia của Frances McDormand – khiến cô trở thành nữ đạo diễn gốc Á đầu tiên được đề cử cho giải thưởng “Đạo diễn xuất sắc nhất”. Trước Chloé Zhao, Barbra Streisand là đạo diễn nữ duy nhất từng thắng giải này. Trong khi đó, Regina King của “One Night in Miami” trở thành người phụ nữ da màu thứ hai (Sau DuVernay) được đề cử ở giải thưởng danh giá này. 

Chiến thắng của đạo diễn gốc Trung Quốc Chloé Zhao được coi là bước ngoặt của sự kiện điện ảnh Quả cầu Vàng, khi bộ phim “Nomadland” của cô còn được vinh danh ở hạng mục “Phim chính kịch xuất sắc nhất, thể loại tâm lý”. Trong phim, diễn viên từng hai lần đoạt giải Oscar – Frances McDormand – vào vai một người phụ nữ lái xe tải, đi dọc miền Tây nước Mỹ sau khi quê nhà cô suy sụp vì khủng hoảng kinh tế năm 2008. Chuyến đi phản ánh những hình ảnh chân thực, gai góc về nước Mỹ thời kỳ khó khăn. Nữ diễn viên, đạo diễn 38 tuổi này đã phóng tác kịch bản phim “Nomadland” từ cuốn sách “Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century” của nhà văn Jessica Bruder.

Giới chuyên môn đánh giá rất tích cực về bộ phim này với những bình luận tốt chiếm tới 94% trên Rotten Tomatoes và 93/100 trên Metacritic. Các nhà phê bình khen ngợi vai trò của đạo diễn kiêm biên kịch Chloé Zhao và diễn viên chính Frances McDormand. Trang Indiewire dùng từ “phép màu” để miêu tả về sự kết hợp của cả hai nhân vật này. Trong khi đó, Entertainment Weekly nhận xét McDormand không chỉ hóa thân thành Fern, mà còn sáng tạo ra nhân vật này khi kết hợp giữa kịch bản của Zhao và cá tính của cô.

Hiện “Nomadland” cũng được xem là ứng cử viên sáng giá cho Oscar 2021. Trước đó, phim từng giành giải Sư tử Vàng tại Liên hoan phim Venice (Italy) tháng 9/2020. Zhao chia sẻ: “Lý do khiến tôi yêu thích làm phim và kể chuyện, đó là điều ấy cho chúng ta cơ hội để cười và khóc cùng nhau, để học hỏi lẫn nhau và có nhiều lòng trắc ẩn với nhau hơn”.

Mặc dù vậy, sự kiện vẫn còn tồn tại điểm trừ khi truyền thông Mỹ chỉ ra rằng trong tổng số 87 thành viên HFPA được trao nhiệm vụ xác định danh sách nghệ sĩ được đề cử cũng như những người đoạt giải Quả cầu Vàng hằng năm, không có ai là người gốc Phi. Cho tới nay, thực trạng này vẫn chưa được cải thiện dù nhiều năm, HFPA luôn bị cáo buộc hạn chế thành viên do lo ngại về cạnh tranh và nhận nhiều chỉ trích vì vấn đề đạo đức (nhận nhiều đặc quyền xa hoa từ các hãng phim và mạng lưới phát hành) cũng như sự thiếu đa dạng trong danh sách thành viên. Theo giới phê bình, sự kỳ thị chủng tộc trong quá trình chọn tác phẩm tham gia giải cũng là lý do khiến các phim về đề tài người gốc Phi gây tiếng vang như “Da 5 Bloobs”, “Judas and the Black Messia” và “Ma Rainey’s Black Bottom” không nhận được đề cử ở những hạng mục quan trọng của Quả cầu Vàng 2021.

Quả cầu Vàng 2021 cũng là minh chứng cho thấy sự thống trị của các dịch vụ phát trực tuyến trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gây tác động lớn đến bộ môn nghệ thuật thứ bảy toàn cầu, khiến các rạp chiếu phim trở nên im ắng lạ thường, khi Netflix nhận được tới 42 đề cử ở cả mảng điện ảnh lẫn truyền hình, trong khi Amazon Studios giành được 10 đề cử và Hulu có 9 đề cử. Điều này cũng báo hiệu sự thay đổi quyền lực ở Hollywood khi các xưởng phim truyền thống, truyền hình cáp dần được thay thế bởi các công ty kỹ thuật số. 

Tại lễ trao giải năm nay, các vinh dự hầu như được chia đều trong lĩnh vực điện ảnh. Ngoài thành công của ekip làm phim”Nomadland”, bất ngờ lớn nhất của Quả cầu Vàng 2021 đã xuất hiện ở hạng mục “Nữ diễn viên chính xuất sắc – Thể loại chính kịch”. Andra Day với “The United States vs. Billie Holiday” lên ngôi, dù cô được đánh giá thấp hơn nhiều so với các đối thủ Frances McDormand (Nomadland), Viola Davis, Vanessa Kirby hay Carey Mulligan trước giờ trao giải. Bất lợi của Day còn nằm ở việc “The United States vs. Billie Holiday” không được báo chí ủng hộ, với số điểm tích cực hiện chỉ là 56% trên Rotten Tomatoes. 

Bộ phim “Soul” – “bom tấn” hoạt hình của hãng phim Disney – đã đoạt cú đúp tại hạng mục “Phim hoạt hình hay nhất năm” và “Nhạc phim hay nhất”. Trên thực tế, chiến thắng của “Soul” khá dễ đoán bởi trong năm vừa qua rất ít tác phẩm hoạt hình được ra rạp do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Trong khi đó, ứng cử viên nặng ký “The Trial of Chicago 7” chỉ giành được một chiến thắng tại hạng mục “Kịch bản xuất sắc”. Tệ hơn, “Mank” của đạo diễn David Fincher hoàn toàn ra về tay trắng, dù dẫn đầu danh sách đề cử khi có tên ở 6 hạng mục. Đây là bộ phim kể lại quá trình xây dựng kịch bản cho tác phẩm điện ảnh kinh điển Citizen Kane (1941).

Nữ diễn viên Emma Corrin (vào vai Công nương Diana) đã gửi lời tri ân tới nhân vật quá cố này: “Cảm ơn Diana rất nhiều. Người đã dạy tôi lòng trắc ẩn và sự đồng cảm vượt trên mọi thước đo”. Ảnh: Independent/TTXVN

Trái với mảng điện ảnh, “The Crown” có một đêm đáng nhớ khi được xướng tên ở 4 giải thưởng của mảng truyền hình. Ngoài “Phim truyền hình xuất sắc nhất – Thể loại chính kịch”, series về chủ đề Hoàng gia Anh còn được vinh danh với Emma Corrin (người thủ vai Công nương Diana) ở hạng mục “Nữ diễn viên chính xuất sắc – Thể loại chính kịch”; Josh O’Connor (người vào vai Thái tử Charles) ở hạng mục “Nam diễn viên chính xuất sắc” và Gillian Anderson với giải “Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất” của mảng truyền hình. Như vậy, kể từ khi ra đời năm 2016, “The Crown” đã có tổng cộng 7 chiến thắng tại giải Quả cầu Vàng sau 4 mùa phim.

Trong khi đó, trải qua 5 mùa phim, “Schitt’s Creek” cuối cùng cũng được HFPA tôn vinh. Loạt phim lần lượt thắng giải “Phim truyền hình hài/ca vũ nhạc” và “Nữ diễn viên chính xuất sắc – Thể loại hài/ca vũ nhạc”. “The Queen’s Gambit” giành trọn 2 giải Quả cầu Vàng cho thể loại phim truyền hình ngắn tập. Mini-series lên ngôi ở hạng mục “Phim truyền hình ngắn tập xuất sắc nhất”, đồng thời mang về một giải diễn xuất cho Anya Taylor-Joy.

Khác với giải Oscar của Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ (AMPAS) chỉ dành cho điện ảnh, hay giải Emmy chỉ dành cho truyền hình, lễ trao giải Quả cầu Vàng là cơ hội hiếm hoi để các ngôi sao của cả màn ảnh lớn lẫn màn ảnh nhỏ cùng đứng chung sân khấu. Những chiến thắng sớm tại Quả cầu Vàng được cho sẽ tạo đà lợi thế cho “cuộc chạy đua” Oscar thường niên.