Có thể thấy, thực tế, trận hải chiến Hoàng Sa đã thể hiện sự yếu kém trong chiến đấu, phối hợp tác chiến của lực lượng Việt Nam Cộng hòa; đồng thời là bài học đau xót cho việc tin tưởng vào đồng minh Mỹ của họ, khiến chủ quyền đất nước trở thành món hàng trao đổi.
Nói về cuộc hải chiến này, xét về tương quan lực lượng, trên tất cả các phương diện, quân đội VNCH đều hơn so với phía Trung Quốc. Về chất lượng và kích cỡ tàu chiến, Việt Nam Cộng hòa có ưu thế vượt trội, các chiến hạm của họ lớn và hiện đại hơn. 2 tàu lớn nhất là HQ-05 và HQ-16 đều có kích thước lớn gấp 6 lần tàu Trung Quốc (riêng mỗi chiếc HQ-05, HQ-16 đã có lượng choán nước lớn hơn cả bốn tàu Trung Quốc cộng lại), tàu nhỏ nhất là HQ-10 cũng lớn gấp đôi tàu Trung Quốc. 4 tàu của Việt Nam Cộng hòa có tổng lượng choán nước là 7.840 tấn, gấp 4 lần rưỡi so với phía Trung Quốc.
Hình ảnh ghi lai trong trận hải chiến Hoàng Sa
Về vận tốc, các tàu của Việt Nam Cộng hòa đều có vận tốc cao hơn so với tàu của Trung Quốc (chậm nhất là HQ-10 Nhật Tảo cũng chạy được 27,4 km/h, trong khi tàu của Trung Quốc chỉ chạy được 21 km/h là tối đa).
Về hỏa lực, các tàu của Việt Nam Cộng hòa được trang bị số lượng pháo nhiều gấp 3 lần. Các khẩu pháo cũng lớn hơn, bắn nhanh hơn và chính xác hơn. Xét riêng về pháo cỡ lớn, Việt Nam Cộng hòa có tổng cộng 2 khẩu pháo 127mm và 4 khẩu pháo 76mm, được nạp đạn và ngắm bắn tự động, điều khiển bằng radar (công nghệ khá hiện đại thời bấy giờ), có thể bắn chính xác tàu đối phương từ cự ly 14 km kể cả trong đêm tối. Phía Trung Quốc thì chỉ có 2 khẩu pháo 85mm, đều ngắm bắn và nạp đạn thủ công, không thể bắn chính xác ở cự ly quá 3 km. Pháo cỡ 127mm có thể đánh chìm các tàu chiến cỡ 500 tấn của Trung Quốc chỉ với 1-2 phát đạn trúng đích, trong khi pháo 85mm của Trung Quốc cần hàng chục phát đạn trúng đích mới có thể đánh chìm khu trục hạm 2.800 tấn của Việt Nam Cộng hòa.
Thậm chí, không quân Việt Nam Cộng hòa lúc đó hoàn toàn đủ sức để tập kích Hoàng Sa. Tại Đà Nẵng, có 5 phi đoàn của Không quân Việt Nam Cộng hòa với khoảng 100 máy bay chiến đấu các loại, trong đó các máy bay F5, A37 đều có thể ra bay ra tới Hoàng Sa, trong khi Mig-21 của Trung Quốc là không thể. Vậy mà khi trận chiến xảy ra, kết thúc, không hề bất có chiếc máy bay nào được lệnh bay hỗ trợ lực lượng hải quân.
Trang bị hùng hậu, nhưng tham chiếm, các tàu của Việt Nam Cộng Hòa chiến đấu rất kém, thậm chí, tự bắn vào nhau mà chìm. Tàu khu trục HQ-4 có hai khẩu hải pháo 76 ly tự động bị “trở ngại kỹ thuật” nên HQ-4 phải rút lui ngay từ đầu. HQ-5 chỉ bắn vài phát đạn thì thuyền trưởng ra lệnh rút lui. HQ-16 chiến đấu một thời gian ngắn thì bị trúng đạn pháo 127 ly của tàu đồng đội là HQ-5 bắn nhầm, xuyên thủng hầm máy do đó bị loại ra khỏi trận chiến.
Với tương quan như vậy, đáng nhẽ, các tàu Trung Quốc chỉ cần giữ được mạng sống, không bị chìm đã là kỳ tích rồi. Ấy vậy mà, chỉ trong vài tiếng, toàn bộ các tàu của Việt Nam Cộng Hòa hoặc là chìm, hoặc là rút chạy, để mất Hoàng Sa vào tay Trung Quốc.
Nếu như Mỹ là đồng minh của Chính phủ VNCH đã làm ngơ cho Trung Quốc đánh chiếm Hoàng Sa thì Liên Xô lại phản đối. Ngày 27/1/1974, Báo Pravda (Sự thật) của Đảng Cộng sản Liên Xô đã có bài xã luận lên án gay gắt hành vi xâm lược bằng vũ lực của Trung Quốc và cảnh báo âm mưu bành trướng của Trung Quốc trên biển Đông và Đông Nam Á. Bài xã luận khẳng định: “Hành động quân sự của Trung Quốc tại Hoàng Sa như một chủ trương bành trướng lãnh thổ là đe dọa cho các quốc gia châu Á. Việc sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp đất đai, lãnh thổ là không thể nào tha thứ”.
Như vậy, đến đây, chúng ta cũng mường tượng ra những gì đã xảy ra ở Hoàng Sa. Đây là vết nhơ trong lịch sử Việt Nam gắn với sự nhu nhược, hèn nhát của một chế độ bù nhìn, tay sai cho Mỹ. Vậy mà những kẻ là hậu duệ đang ẩn náu trong tổ chức khủng bố Việt Tân vẫn không dám thừa nhận sự thật đó, mà họ cũng giống như thế hệ “cha anh”, luôn tự nhục khi nói về các vấn đề lịch sử.
Các ngư dân hương khói tưởng nhớ sự hy sinh của các tử sĩ
Còn với những người dân Việt Nam yêu nước chân chính, chúng ta sẽ không bao giờ quên những tử sĩ VNCH trận hải chiến Hoàng Sa năm 1974. Mặc dù, những tử sĩ Việt Nam Cộng hòa thời đó đã không giữ được Hoàng Sa, nhưng họ vẫn được các ngư dân hương khói. Nơi từng diễn ra trận hải chiến Hoàng Sa giờ luôn có mặt những ngư dân Việt, những cột mốc sống can trường bám biển.
Mã Phi Long
Nguồn: Bản tin Dân chủ
