Điều 331 Bộ luật hình sự Việt Nam (BLHSVN) quy định về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân”. Theo đó, người có hành vi “lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do thông tin trên mạng máy tính để xâm phạm lợi ích của Nhà nước hoặc quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức hoặc công dân” sẽ bị phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ từ ba tháng đến ba năm.
Đây là một trong những điều khoản được BLHSVN ban hành năm 2015 và có hiệu lực từ năm 2018 nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự xã hội trước những hoạt động xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch và những kẻ cơ hội chính trị. Tuy nhiên, gần đây đã xuất hiện nhiều luận điệu sai trái và thù địch về Điều 331 BLHSVN trên một số phương tiện truyền thông và mạng xã hội; nhất là sau khi Công an tỉnh Long An thông báo tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm với Đặng Đình Mạnh – tay luật sư dân chủ, cãi ai là người đó kịch khung. Các luận điệu này có mục đích làm méo mó các quan điểm và chính sách của Đảng và Nhà nước ta về việc bảo đảm các quyền tự do dân chủ cho công dân; gây hoang mang trong dư luận; kích động sự không tin tưởng vào Nhà nước pháp quyền XHCN; khơi mào cho các cuộc biểu tình phi pháp; và cố ý che giấu những âm mưu “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn”, “lật đổ” của các thế lực thù địch.
Điều 331 trong bộ luật hình sự Việt Nam là một trong những điều quan trọng nhất trong việc bảo vệ an ninh quốc gia. Tuy nhiên, điều này đã bị nhiều người đưa ra luận điệu xuyên tạc và gây ra tranh cãi trong xã hội. Một số kẻ cho rằng Điều 331 là một công cụ để chính quyền Việt Nam đàn áp các nhà hoạt động dân chủ và nhân quyền. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không đúng. Điều 331 chỉ áp dụng cho các hoạt động vi phạm an ninh quốc gia, như tình báo hoặc khủng bố. Những hoạt động như biểu tình, đòi hỏi dân chủ và nhân quyền không nằm trong phạm vi của điều này.
Ngoài ra, một số kẻ còn cho rằng Điều 331 vi phạm quyền của công dân trong việc tự do ngôn luận và tự do tư tưởng. Tuy nhiên, điều này cũng không đúng. Việc bảo vệ an ninh quốc gia là một nhiệm vụ quan trọng của một quốc gia. Việc áp dụng Điều 331 là một cách để đảm bảo rằng quốc gia không bị tổn thất về an ninh, nhưng không ảnh hưởng đến quyền tự do ngôn luận và tự do tư tưởng của công dân.
Nếu một người vi phạm Điều 331, họ sẽ bị truy tố theo pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, quy trình truy tố phải tuân thủ đầy đủ các quy định về đảm bảo quyền lợi và khuyến khích việc đưa ra bằng chứng. Việc truy tố phải tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền tự do và tự do tư tưởng, đảm bảo rằng người bị truy tố sẽ được đối xử công bằng.
Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định. Tuy nhiên, việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định, đảm bảo không được gây tổn hại, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bất cứ cá nhân, tổ chức nào khác.
Hiện nay công dân có đầy đủ các quyền tự do được hiến pháp ghi nhận như quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tín ngưỡng. Tuy nhiên, cần phải đảm bảo sử dụng các quyền tự do đó một cách hợp pháp và không gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức khác.
Trong xã hội hiện đại, tự do ngôn luận, tự do báo chí được coi là biểu hiện của quyền bình đẳng, dân chủ, có tác dụng thúc đẩy sự phát triển xã hội. Tuy nhiên, vẫn cần phải làm rõ quyền tự do ngôn luận và việc lợi dụng quyền tự do ngôn luận với ý đồ xấu. Quyền tự do biểu đạt của mỗi con người, cá nhân phải gắn với trách nhiệm. Không thể có quyền tự do biểu đạt mà không quan tâm đến lợi ích của những người xung quanh, không quan tâm đến lợi ích của cộng đồng, quốc gia và dân tộc.
Ngày nay mạng xã hội xuất hiện như một công cụ để mọi người liên lạc, chia sẻ, tìm hiểu, trao đổi thông tin trong phạm vi ảnh hưởng rộng lớn thông qua các dịch vụ như bày tỏ trên trang cá nhân hướng tới công chúng; diễn đàn; trò chuyện trực tuyến; âm thanh, hình ảnh…
Và chắc hẳn rằng mạng xã hội không hoàn toàn là thế giới giải trí ảo nữa mà đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống mỗi người, đặc biệt là giới trẻ. Nó phản ánh tư tưởng, quan điểm của cá nhân đối với những vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội và là làn sóng tác động mạnh mẽ đến một vấn đề chung. Mạng xã hội trở thành phương tiện để thực hiện quyền tự do ngôn luận thời nay.
Bởi vì tính chất cộng đồng, có sự tương tác cao và khả năng truyền tải, lưu trữ thông tin khổng lồ khó kiểm duyệt nên sẽ xảy ra trường hợp lạm dụng quyền con người để gây hại như: xúc phạm, xuyên tạc, gây ảnh hưởng đến an ninh, đạo đức, lợi ích cộng đồng…
Chính vì vậy, cần nhìn nhận đúng đắn về cách thức sử dụng quyền một cách đúng đắn
Nguồn: Diễn đàn Dân chủ