Sự trở lại của 'Nghệ thuật thứ bảy'

Tuy nhiên, với những nỗ lực và tiến bộ trong công tác tiêm chủng ngừa COVID-19, đặc biệt là tại Pháp – chủ nhà của liên hoan phim danh tiếng này, Liên hoan phim Cannes đã trở lại với giới mộ điệu môn nghệ thuật thứ bảy, sau một năm vắng bóng.

Liên hoan phim quốc tế Cannes 2021 đã khép lại sáng 18/7 (giờ Việt Nam) với chiến thắng dành cho bộ phim “Titane” của nhà làm phim người Pháp Julia Ducournau (giữa). Ảnh: celebrity-tree.com

Sau 12 ngày với rất nhiều bộ phim được trình chiếu và những sự kiện bên lề, Liên hoan phim quốc tế Cannes 2021 đã khép lại sáng 18/7 (giờ Việt Nam) với chiến thắng dành cho bộ phim có kịch bản được đánh giá khá táo bạo “Titane” của nhà làm phim người Pháp Julia Ducournau. Chị đã trở thành nữ đạo diễn thứ hai giành Cành cọ Vàng của Liên hoan phim Cannes. Trước đó, nhà làm phim nữ đầu tiên nhận được vinh dự này là Jane Campion, đạo diễn người New Zealand với bộ phim “The Piano” năm 1993.

“Titane” là bộ phim thứ hai của Ducournau, đồng thời là bộ phim đầu tiên của nữ đạo diễn sinh năm 1983 này tranh giải tại Cannes. “Titane” kể về Alexia (Agathe Rouselle đóng), một cô bé từng bị tai nạn ô tô khi còn nhỏ, được gắn một tấm titanium trong đầu. Khi lớn lên, cô có mối quan hệ kỳ lạ với những chiếc ô tô… Bộ phim đã gây những tranh luận mạnh mẽ trong giới phê bình. Tuy nhiên, ngay cả những người phản đối “Titane” – cho là phim có phần kỳ quái và cực đoan – cũng thừa nhận tài nghệ của đạo diễn Julia Ducournau và khẳng định rằng đây là sự khởi đầu của một sự nghiệp điện ảnh vĩ đại.

Các tác phẩm giành được giải Grand Prix của Liên hoan phim Cannes 2021 là bộ phim truyền hình “A Hero” của nhà làm phim Asghar Farhadi (người Iran) – người từng hai lần đoạt giải Oscar – và “Compartment No. 6” của Juho Kuosmanen. “Compartment No. 6” là phần tiếp theo của “The Happiest Day in the Life of Olli Mäki” – bộ phim đã giành được giải thưởng Un Certain Regard cho phim hay nhất tại Cannes năm 2016.

Tài tử người Mỹ Caleb Landry Jones đã nhận giải “Nam diễn viên chính xuất sắc nhất” cho màn trình diễn của anh trong “Justin Kurzel’s Nitram”, bộ phim kinh dị của đạo diễn Justin Kurzel về vụ thảm sát năm 1996 ở Port Arthur, một thị trấn ở bang Tasmania, Australia. 

Ở hạng mục này dành cho nữ, Renate Reinste người Na Uy được vinh danh là “Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất” cho phần thể hiện của cô gái sinh năm 1987 trong bộ phim hài chính kịch “The Worst Person in the World”. Đạo diễn, nhà phê bình kiêm nhà văn người Pháp Leos Carax sinh năm 1960 – người mở màn Cannes với bộ phim âm nhạc lãng mạn Annette  – đã giành giải “Đạo diễn xuất sắc nhất”.

Việc Liên hoan phim Cannes 2020 bị hủy vào phút cuối khiến ban giám khảo ở các hạng mục vất vả hơn do lượng phim cần đánh giá trong năm nay tăng đáng kể vì bị tồn đọng và số lượng hạng mục giải thưởng vẫn được giữ nguyên như truyền thống. Phim “Unclenching the Fists” của đạo diễn người Nga Kira Kovalenko đã thắng giải thưởng lớn nhất tại hạng mục “Nhãn quan độc đáo” tại Cannes 2021.

Giải “Sự lựa chọn của Ban giám khảo” thuộc về 2 phim: “Memoria” của đạo diễn Thái Lan Apichatpong Weerasethakul và “Ahed’s Knee” của đạo diễn người Israel Nadav Lapid. Giải “Kịch bản xuất sắc nhất” ghi tên nhà làm phim Nhật Bản Ryusuke Hamaguchi với phim “Drive My Car”, chuyển thể từ truyện ngắn của nhà văn Haruki Murakami. Nữ đạo diễn Antoneta Alamat Kusijanovic (người Croatia) nhận giải “Phim đầu tay xuất sắc nhất” với bộ phim “Murina”.

Mục tiêu cân bằng cán cân giới tính tại Liên hoan phim Cannes 2021 cũng đã được thể hiện rõ khi có nhiều nhà làm phim nữ được vinh danh. Ngoài những tên tuổi đoạt giải thưởng, có tới 12/24 bộ phim được chiếu trong sự kiện Tuần lễ các đạo diễn là của các nhà làm phim nữ và 7/13 tác phẩm chiếu trong Tuần lễ phê bình quốc tế là các tác phẩm do nữ giới đạo diễn.

Dù thảm đỏ năm nay không rộn ràng như nhiều năm trước, nhưng đạo diễn Spike Lee – Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Cannes 2021 đã gây ấn tượng mạnh khi ông “buột miệng” làm lộ kết quả Cành cọ Vàng trong phần trò chuyện bắt đầu lễ bế mạc. Việc giải thưởng cao nhất của Cannes được tiết lộ sớm đã tạo ra những sự khó xử hài hước trong phần còn lại của toàn bộ buổi lễ. Spike Lee thừa nhận bối cảnh đặc biệt của Cannes 2021 đã khiến ông quá hồi hộp và “khiến mọi thứ rối tung lên”.

Spike Lee là nhà làm phim da màu đầu tiên được lựa chọn cho vị trí quan trọng nhất trong số những người “cầm cân nảy mực” ở  năm nay. Thông qua quyết định này, ban tổ chức Cannes 2021 muốn thể hiện thông điệp mạnh mẽ về phản đối nạn phân biệt chủng tộc cũng như tôn vinh những nhà làm phim kiên cường trong giai đoạn khủng hoảng bởi dịch bệnh.

Một điểm nhấn nữa của Cannes 2021 là việc nữ diễn viên gạo cội Jodie Foster đã được tôn vinh với Cành cọ Vàng danh dự, dành cho những cống hiến của bà trong sự phát triển của điện ảnh thế giới nói chung và điện ảnh Pháp nói riêng. Để cảm ơn ban tổ chức, minh tinh người Mỹ đã có bài phát biểu bằng tiếng Pháp vô cùng trôi chảy, chạm tới trái tim của rất nhiều người Pháp yêu điện ảnh.

Liên hoan phim Cannes lần thứ 74 diễn ra trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 đã phần nào lắng dịu và nhiều biện pháp phòng dịch đã được nới lỏng tại Pháp, nhưng công tác tổ chức sự kiện này vẫn được thực hiện cẩn trọng. Năm nay, khách tham dự chỉ khoảng 28.000 người so với 35.000 – 40.000 người như các năm trước, trong đó vẫn có rất nhiều những gương mặt tên tuổi như Bill Murray, Matt Damon hay Sharon Stone… Việc hạn chế tụ tập quá đông người được áp dụng cũng đồng nghĩa với nhiều cuộc vui sẽ được kiểm soát.

Những khách mời đến với Cannes 2021 đều đã được tiêm vaccine phòng dịch, song họ vẫn tuân thủ các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt. Ban tổ chức cũng yêu cầu khách mời không thuộc các nước trong Liên minh châu Âu (EU) phải có kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19 trong tối đa 48 giờ trước khi tới Cannes.

Ngoài ra, những người tham dự sự kiện này cũng thường xuyên phải thực hiện xét nghiệm nhanh để sàng lọc COVID-19. Khán giả tới phòng chiếu để xem các bộ phim thuộc khuôn khổ Liên hoan phim Cannes 2021 bắt buộc phải đeo khẩu trang và đảm bảo giãn cách xã hội. Quy định này cũng được áp dụng tại các phòng họp báo. Theo Giám đốc Cannes 2021 Thierry Fremaux, song song với việc tổ chức các buổi chiếu phim là chương trình tiêm chủng ngừa COVID-19 cho người dân địa phương.

Dù bớt đi vẻ hào nhoáng như trong truyền thống, song Cannes 2021 vẫn gây được tiếng vang với tư cách là liên hoan phim lớn đầu tiên được tổ chức theo cách thông thường trong thời kỳ đại dịch COVID-19. Sự kiện cũng là minh chứng cho thấy ngành công nghiệp điện ảnh đã trở lại, sau thời gian dài khủng hoảng vì COVID-19. COVID-19 vô hình trung đã khiến Liên hoan phim Cannes trở về đúng thực chất là một sự kiện tôn vinh điện ảnh.

Ông Thierry Frémaux đánh giá đây là một sự thần kỳ và việc tổ chức thành công Cannes 2021 có thể coi là một chiến thắng trước đại dịch COVID-19. Trong khi đó, hầu hết những người tham gia sự kiện này đều nhất trí cho rằng: Cannes chưa bao giờ là nửa vời, nếu bạn mơ ước điều gì, thực tế diễn ra sẽ còn mạnh mẽ hơn thế. Giấc mơ Cannes năm nay có thể khác: hồi hộp hơn, ít tráng lệ hơn và thoáng chút lo âu, nhưng tinh thần chiến thắng số phận và đam mê điện ảnh thì luôn luôn tồn tại!