Bước tiến trong nỗ lực chống doping

Theo Giám đốc phụ trách khoa học của WADA – ông Olivier Rabin, quyết định trên đánh dấu một “bước tiến rất quan trọng” trong cuộc chiến chống doping, trong bối cảnh kỹ thuật xét nghiệm vết máu khô (DBS) được kỳ vọng sẽ củng cố năng lực của WADA để “bài trừ” các vận động viên gian lận nhằm chạy đua thành tích.

Phát biểu với báo giới ngày 21/5, ông Rabin cho biết: “Olympic Tokyo sẽ là lần đầu tiên kỹ thuật xét nghiệm DBS được ứng dụng. Để không tạo ra nhiều áp lực đối với các vận động viên, công tác lấy mẫu máu sẽ là một phần trong quá trình triển khai Hộ chiếu sinh học vận động viên. Một vài giọt máu trong số này sẽ được trích ra và lưu lại trên giấy mẫu dạng lưới khô, từ đó cho phép chúng tôi phân tích một cách chính xác hơn một số chất kích thích nhất định… Trước tiên, kỹ thuật này sẽ bổ sung cho những gì chúng ta đang tiến hành hiện (xét nghiệm máu và phân tích nước tiểu). Đối với Olympic Bắc Kinh vào năm tới, chúng tôi đã lên kế hoạch để kết hợp thêm các phân tích mới”. 

Theo ông Rabin, DBS là kỹ thuật “ít xâm lấn” đối với các vận động viên và phù hợp để đối phó với chiến lược doping ngày càng tinh vi của một số vận động viên, những người nắm rất rõ cách sử dụng các chất kích thích chỉ tồn tại trong cơ thể một thời gian tương đối ngắn. Một số chất kích thích sẽ không còn dấu vết sau 24, 36, 48 giờ. Ông Rabin cho biết việc lấy mẫu máu để thực hiện DBS thường ít tốn kém hơn, khi không cần tới tất cả các loại ống nghiệm thông thường, đồng thời cũng không cần bảo quản lạnh. Theo đó, việc lấy mẫu máu, lưu trữ và vận chuyển cũng được thực hiện đơn giản hơn. 
Tuy khẳng định rằng kỹ thuật DBS chưa thể thay thế các phương pháp xét nghiệm doping hiện tại, nhưng ông Rabin cho rằng đây là “một bước tiến quan trọng trong cộng đồng chống doping” và có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong 5-10 năm tới. 

Trước đó, Chủ tịch WADA – ông Witold Banka khẳng định cơ quan này sẽ sớm khôi phục đầy đủ các biện pháp chống doping sau khi đại dịch viêm đường hô hấp COVID-19 đã tạo cơ hội cho các vận động viên “né” xét nghiệm. Theo ông Banka, dịch bệnh đã ảnh hưởng đến cuộc chiến chống doping toàn cầu, khi nhiều quốc gia tạm dừng hoặc hạn chế các biện pháp kiểm soát. Cơ quan chống doping Mỹ (USADA) từng đề nghị cho các vận động viên tự xét nghiệm trước camera giám sát, nhưng theo ông Banka, biện pháp này sẽ không hiệu quả. 

WADA hiện giám sát tình hình dựa trên thông tin do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các nguồn tin cậy khác cung cấp. Phần lớn các nước đang áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt tại chỗ, bao gồm đóng cửa biên giới, cách ly và tự cách ly, hủy các chuyến bay, kiểm soát chặt hoạt động di chuyển… Kết quả là nhiều sự kiện thể thao đã bị hoãn hoặc hủy. Điều này buộc WADA và các đối tác của cơ quan này phải có những điều chỉnh trong hoạt động hằng ngày thông qua thiết lập các kênh làm việc từ xa.