Thế lực bên ngoài này là nói chính giới Mỹ và các nước phương Tây, các NGO phi chính phủ về dân chủ, nhân quyền (mà luôn có thái độ và cái nhìn thù địch với Việt Nam). Đây là những nguồn lực quan trọng mà năm nào cũng hỗ trợ vật chất và tinh thần cho đám dân chủ trong nước hoạt động. Có thể nói, không có “bên ngoài” thì phong trào dân chủ trong nước cũng đã sớm lụi tàn từ lâu rồi. Thế nhưng năm 2020 lại là một năm mà sự hậu thuẫn này tỏ ra rất hạn chế.
Thực ra, nếu nói không có thì cũng không đúng, năm 2020 làng dân chủ trong nước vẫn nhận được một số sự quan tâm, hậu thuẫn của Mỹ, phương Tây và các NGO dân chủ, nhân quyền. Có thể kể đến như “Nhà xuất bản tự do” của Phạm Thị Đoan Trang đã được Hiệp hội xuất bản quốc tế trao giải thưởng hàng trăm triệu đồng; rồi Michael Phương Nguyễn – kẻ âm mưu lật đổ chính quyền Việt Nam đã được Mỹ can thiệp cho được xuất cảnh, không phải chấp hành án phạt tù. Rồi thì HRW, Safeguard Defenders luôn ra các bản báo cáo, phúc trình xuyên tạc tình hình dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam, nhất là việc chính quyền bắt giữ hàng chục đối tượng chống đối cộm cán như Nguyễn Tường Thụy, Phạm Chí Dũng, Phạm Thị Đoan Trang…
Thế nhưng, bằng bấy nhiêu sự hỗ trợ, can thiệp là quá yếu ớt so với các năm trước, và chẳng thấm vào đâu, không đủ sức để vực dậy nền dân chủ đang suy thoái trầm trọng trong nước. Thật vậy, như kỳ trước đã phân tích, từ đầu năm đến nay có trên 30 đối tượng bị chính quyền bắt, xử lý; vậy mà tuyệt không có một “sức ép” đáng kể nào từ phía chính giới Mỹ và phương Tây; chỉ có những tuyên bố được đưa ra trên …trang cá nhân, mạng xã hội của những nhà ngoại giao hoặc chính khách nước ngoài. Như vậy, vô hình chung, các thế lực bên ngoài cho thấy mình đã bỏ mặc những đứa con hoang của mình trong nước, để chúng tự xoay sở.
Vậy, có những nguyên nhân gì khiến cho sự hậu thuẫn, hỗ trợ của bên ngoài đối với đám dân chủ sụt giảm như thế? Có thể điểm qua một số nguyên nhân sau:
– Thứ nhất là do dịch bệnh Covid-19, cái này khỏi cần phân tích thì ai cũng có thể hiểu được.
– Thứ hai, là do biến động chính trường Mỹ. Năm qua, giới chức Mỹ tập trung bầu cử, do đó mà chẳng hơi sức đâu để ý đến đám con hoang tại Việt Nam. Mà một thực tế là từ khi Trump nắm quyền, sự quan tâm dành cho chúng cũng suy giảm đi rất nhiều.
– Thứ ba, là do Mỹ với phương Tây đã “hết bài” để chơi với Việt Nam. Thực vậy, Việt Nam đã hoàn tất EVFTA, EVIPA, CPTPP và một loạt Hiệp định kinh tế khác – vốn là “điều kiện” để phương Tây coi như mặc cả dân chủ, nhân quyền. Nay, tất cả đều đã xong và tự nhiên, Việt Nam ở thế “cửa trên” trong cuộc chơi này.
Đó, nhìn chung, khi bạn không có khả năng tự lập, thì bạn sẽ ra song nếu bố mẹ bạn túng quẫn.
Trần Hoàng Chinh
Nguồn: Diễn đàn Dân chủ
