Như đã được đề cập, lí do Phạm Thị Đoan Trang đưa ra tuyên bố rút khỏi “NXB Tự do” trên Fb cá nhân vì 2 lí do: (1) “cảm thấy sức khỏe kiệt quệ” và (2) cảm thấy “mối đe dọa về an ninh đối với các thành viên NXB Tự do”.
Phạm Thị Đoan Trang và tuyên bố (Nguồn: fb).
Nói rõ hơn hai vấn đề có tính dự cảm, Trang viết tiếp: “Suốt một năm qua, sự săn lùng, đàn áp của lực lượng an ninh với tôi và NXB Tự Do chưa bao giờ dừng, tăng mạnh từ khoảng tháng 9 năm ngoái và kéo dài qua Tết, tạm lắng một chút trong thời gian Việt Nam có dịch nCoVid, và bùng lại ngay sau đó với việc phục kích, bắt và tra tấn một người vận chuyển sách ở Sài Gòn, vào ngày 08/5/2020.
Từ đó, tất cả các thành viên của NXB Tự Do và những người bị cho là thành viên NXB đều bị công an săn lùng, rình mò, bắt cóc. Tất cả đều đã phải bỏ nhà đi từ trước Tết nguyên đán Canh Tý để có thể duy trì công việc làm sách. Còn người thuộc diện nghi ngờ thì bị thẩm vấn, theo dõi.
Trước tình cảnh này, tôi nghĩ rằng với tư cách là người đại diện và tác giả chính của NXB Tự Do, tôi cũng phải chịu trách nhiệm cho việc anh chị em NXB (và cả độc giả – tức là những người không phải thành viên NXB) bị trấn áp, sách nhiễu, và đứng trước rủi ro bị bắt bất cứ lúc nào.”
Điều dễ nhận thấy, lí do Trang rút tên khỏi NXB Tự do chỉ là vấn đề dự cảm, nghĩa là nó chưa hề diễn ra, sự nhạy cảm về mặt xúc cảm khiến Trang nhận ra và có những hành động.
Về lí do thứ nhất, xin miễn bàn, bởi đó là thứ quy luật tự nhiên, khi đã mỏi gối chồn chân thì người ta thường chọn cho mình cách nghỉ ngơi, chấm dứt những điều đã, đang và có thể khiến cho cơ thể cảm thấy mệt mỏi.
Chỉ bàn thêm lí do thứ (2) mà xem chừng đó mới là thứ lí do chính khiến một kẻ có tiếng “khoẻ như trâu” – Phạm Thị Đoan Trang có một quyết định được cho là hết sức bất ngờ như thế. Theo cách viết của Trang thì “cảm thấy “mối đe dọa về an ninh đối với các thành viên NXB Tự do”, hay diễn đạt rõ hơn thì ả đang lo lắng cho những thành viên khác của nhà xuất bản Tự do, còn ả thì không! Với cách viết được tính toán này, đương nhiên, ả đã gần như chấm dứt những lối nghĩ cho rằng, ả rút lui vì những mối lo cho bản thân mình, sau những vụ bắt bớ diễn ra vừa qua với đám dân chủ có hành vi vi phạm pháp luật!
Trong chuyện này, ả cũng phần nào thể hiện được sự cao thượng thượng thừa của bản thân với những thành viên khác của nhà xuất bản tự do, cơ quan được cho là nơi nuôi mầm những tác phẩm có khuynh hướng chống nhà nước! Tuy nhiên, xin thưa đó chỉ là sản phẩm có tính dụng công mà ả (Đoan Trang) phô bày, có sự tính toán cùng với quyết định rút tên! Sự sợ hãi trong Trang thực sự đang lớn hơn khi mà những cái tên quan trọng, cốt cán hơn ả phải xộ khám, có thể kể đến như Phạm Chí Thành, Nguyễn Tường Thuỵ… Đến một kẻ ẩn mình kiểu tắc kè hoa như Nguyễn Tường Thuỵ còn xộ khám thì những kẻ chống đối công khai như Trang sẽ có quá ít những cơ hội để thoát khỏi khe cửa hẹp của pháp luật nếu tiếp tục hành vi chống đối.
Và chỉ với cái suy nghĩ không thể đơn giản hơn thế, Trang đã có quyết định đường đột nói trên. Nhưng rồi sự cao ngạo của bản thân và không thể làm ngược lại những tuyên bố đã được ả phát ra trước đó nên không còn cách nào khác, ả buộc phải dối lừa chính con tim để nói lên những điều trái khuays. Khả năng văn chương, chữ nghĩa cũng thừa sức giúp cho ả hiện thực hoá điều đó chỉ trong chốc lát. Song, như đã chỉ ra ở trên, nó có thể đánh lừa được dư luận trong nhất thời nhưng sẽ không thể dối lừa mãi. Sự sợ hãi đã được phát ra sau tất cả khiến Trang chỉ lừa dối huyễn hoặc mình chứ không che dấu được tất cả!
Câu chuyện vì thế đang cho thấy: Với đám dân chủ, ngay cả khi rút lui, chúng vẫn chọn cho mình cái thế đứng cao ngạo, phất phưởng, dù thực tâm chúng sợ hãi đến cùng cực đi nữa!
An Chiến
Nguồn: Việt Nam mới
