Chiều
nay (30/3), Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) đã ban hành
Công văn số 45/TANDTC-PC gửi Tòa án các cấp và các đơn vị trực thuộc hướng dẫn
xử lý các tội phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19. Hoạt động
này góp phần ngăn chặn sự gia tăng phức tạp của bệnh dịch do virut Sars-CoV-2
gây ra trong thời điểm này.
Công
văn hướng dẫn cách xác định tội danh theo quy định của BLHS 2015. Cụ thể như
sau:
1.
Hướng dẫn xác định tội danh theo quy định của Bộ luật Hình sự
1.1.
Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng
có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi
sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp
thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại
điểm c khoản 1 Điều 240 và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm
cho người:
a)
Trốn khỏi nơi cách ly;
b)
Không tuân thủ quy định về cách ly;
c)
Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly;
d)
Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
1.2.
Người chưa bị xác định mắc bệnh Covid-19 nhưng sống trong khu vực đã có quyết định
cách ly, quyết định phong tỏa thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thiệt
hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì
bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại
Điều 295:
a)
Trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa;
b)
Không tuân thủ quy định cách ly;
c)
Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly;
d)
Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
1.3.
Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán ba, vũ
trường, karaoke, dịch vụ mát-xa, cơ sở thẩm mỹ…) thực hiện hoạt động kinh doanh
khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh
Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở
lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội vi phạm quy
định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295.
1.4.
Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo,
thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây
dư luận xấu thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy
tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288.
1.5.
Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm
trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh
Covid-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội
làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155.
1.6.
Người có hành vi lợi dụng dịch bệnh Covid-19 đưa ra thông tin không đúng sự thật
về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt
tài sản của người khác thì bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy
định tại Điều 174.
1.7.
Người có hành vi đã, đang hoặc nhằm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế dùng vào
việc phòng, chống dịch bệnh Covid-19 ra khỏi biên giới nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam nhằm thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội buôn lậu theo
quy định tại Điều 188.
1.8.
Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình
hình dịch bệnh Covid-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm
bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội đầu cơ theo quy định tại Điều
196.
1.9.
Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người
thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội chống
người thi hành công vụ theo quy định tại Điều 330.
Như
vậy, việc khai báo gian dối trong khai báo y tế, trốn khỏi nơi cách ly hoặc đầu
cơ hàng hoá để trục lợi (khẩu trang y tế, nước sát khuẩn….) trong diễn biến dịch
bệnh Sars-CoV-2 bùng phát mạnh thì có thể bị xử lý hình sự. Vì vậy, bất cứ cá
nhân nào cũng phải nâng cao ý thức cộng đồng, thực hiện nghiêm chính các yêu cầu
của cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống dịch bệnh covid 19.
Công
Lý
Nguồn: Nhân quyền Việt Nam
