Chủ nghĩa dân túy là những thủ pháp, thủ thuật của giới hoạt động chính trị nhằm lôi kéo sự chú ý của người dân, thông qua nghệ thuật diễn thuyết với nội dung mơ hồ, khó thực hiện trong thực tế, nhằm thỏa mãn một nhu cầu nào đó có tính chất ngắn hạn, nhất thời của người dân, nhất là của giới bình dân.
Đặc điểm chung của chủ nghĩa dân túy là tách rời phát ngôn với hành động, chỉ làm thỏa mãn nhu cầu trước mắt của dân chúng hoặc một bộ phận dân chúng, nhanh chóng thay đổi quan điểm và không nhất quán một nguyên tắc nào. Hệ quả, thậm chí là hệ lụy của chủ nghĩa dân túy là nó thường gắn với chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, tinh thần quốc gia vị kỷ; chủ nghĩa bành trướng, bá quyền; sự ngạo mạn và chủ nghĩa biệt lập văn hóa, vấn đề di cư, nhập cư,… với những hình thái và mức độ biểu hiện khác nhau.
Ở Việt Nam chủ nghĩa dân túy không có cơ sở kinh tế, chính trị – xã hội để tồn tại dưới dạng “chủ nghĩa”, mà mới chỉ tồn tại với tính cách là quan điểm, tư tưởng, không thành hệ thống lý luận và chỉ biểu hiện ở phát ngôn, hành động của một số người. Những biểu hiện của chủ nghĩa dân túy ở Việt Nam dù chưa điển hình và chưa trở thành trào lưu chi phối đời sống chính trị – xã hội, nhưng đã xuất hiện nguy cơ tạo ra những hậu quả tiêu cực. Mức độ và phạm vi ảnh hưởng tiêu cực của các quan điểm, tư tưởng và hành động của chủ nghĩa dân túy đang có nguy cơ tăng lên trong đời sống xã hội, có khả năng lan rộng và thấm sâu – trở thành mảnh đất màu mỡ cho những kẻ cơ hội, mị dân lợi dụng – nên rất cần nhận diện và đấu tranh phòng ngừa, xử lý kịp thời, có hiệu quả.
Liên quan đến vấn đề xảy ra tại Đồng Tâm với thảm cảnh tang thương, chết chóc, sự hinh sinh của 03 chiến sĩ lực lượng công an trong khi thực thi nhiệm vụ đảm bảo sự bình yên cho người dân thì bị những người gọi là “dân” tấn công dãn man, không thương tiếc. Máu những người đến để ổn định tình hình và nước mắt của thân nhân và gia đình họ đã đổ xuống một cách thương tiếc mà không có gì thay đổi được…
Nhưng trong hình dung của nỗi đau đang hiện diện đó, dù hơi khiên cưỡng và ít nhiều sẽ lạc điệu, chúng ta cũng cần phải khẳng định rằng, không phải ngẫu nhiên Đồng Tâm để xảy ra cơ sự như hôm nay. Hay nói cách khác trước khi những Lê Đình Kình, Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu và các đối tượng khác trong Tổ Đồng Thuận là những tên tội phạm, những kẻ khát máu đồng loại, đồng bào, chính nghĩa, họ đã từng là những người dân làm ăn lương thiện, những người biết sống theo lẽ yêu tổ quốc, yêu đồng bào…
Ở đây, chúng ta không loại bỏ nguyên nhân khởi phát là sai phạm của chính quyền cơ sở trong nhiều năm trời tại Đồng Tâm, trong đó có đất đai Miếu Môn. Đó thực sự là cái ung nhọt để làm nên những điều tai hại như hôm nay và nguyên nhân của mọi nguyên nhân khiến hình thành nên một nhóm người vì lợi ích của bản thân, gia đình và dòng họ sẵn sàng đạp đổ và làm mọi thứ. Tuy nhiên, riêng vấn đề này thì có lẽ chính quyền Hà Nội nói chung đã có những cách xử lý hợp tình, hợp nghĩa và đúng về lí.
Chính quyền Hà Nội đã ứng xử vấn đề đất đai một cách hợp tình, hợp lý. Đó cũng là yêu cầu hàng đầu để giải quyết thực sự căn cơ câu chuyện. Và trên thực tế, trong hơn 2 năm qua (từ tháng 4/2017) họ đã làm nhiều việc để lôi kéo, cảm hoá dân Đồng Tâm, kể cả đám cực đoan. Cho nên, sẽ là khiên cưỡng nếu ai đó trong chúng ta tiếp tục dựng dậy câu chuyện và đổ vấy lên chính quyền và các cơ quan chức năng tại Hà Nội, trong khi để bình ổn tình hình thời gian qua, họ là người có công và đáng được khen ngợi… Và như thế, yếu tố thuộc về chủ quan, nhà nước đã được loại bỏ.
Có một Đồng Tâm như hôm qua, những thảm cảnh thương tâm vì thế được nhận dạng là ý thức của đám cực đoan tại đây và những yếu tố được cho là ngoại lai tác động vào dẫn đến cơ sự như đã được thông tin.
Trong vô số những vấn đề được chỉ ra thì có lẽ đáng trách, đáng bị lên án hơn cả chính là vai trò của một số người mang danh là đại biểu quốc hội và những trò kích bác từ đám dân chủ, những kẻ đang muốn, bằng mọi giá thúc đẩy tình hình diễn biến theo chiều hướng xấu trên cơ sở phủ nhận những nội dung đã được thanh tra, kết luận; cho rằng những đòi hỏi của người dân là chính đáng và công khai lên tiếng ủng hộ họ… Đây được xác định là những cơ sở, để những kẻ có máu ăn thua, liều lĩnh thi thố và làm cho tình hình xấu đi trong thấy…
Và điều dễ thấy, chính những tư tưởng, hậu thuẫn có tính dân tuý, đặt quyền lợi của người dân quá cao trong khi không có cơ sở, thậm chí phi pháp… đã khiến cho đám cực đoan tại đây bất chấp những nỗ lực giải thích, tuyên truyền, vận động và bằng nhiều cách thức pháp lý khác nhau… vẫn không bình ổn được tình hình…
Như những quả bom nổ chậm, Đồng Tâm đã diễn biến, đã “phát triển” theo chiều hướng xấu lúc nào không hay. Sự âm ỉ, dai dẳng bởi những chi phối, lực tác động xấu có thể xem là nguyên nhân căn bản, sau tất cả những gì đã xảy đến.
Chưa hết, cùng với những tác động của các cá nhân mang tư tưởng chủ nghĩa dân túy ngồi tại vị trí được coi là đại diện cho nhân dân thì những lời hứa hẹn từ bên ngoài, những hành vi thọc gậy, đưa cái bàn tay Bạch tuộc để hậu thuẫn, ủng hộ khiến cho tình hình tại đây thành tồi tệ và biến những cá nhân tại Đồng Tâm trở thành côn đồ, cực đoan. Những kẻ xưa vốn không ra khỏi luỹ tre làng, bỗng dưng cảm thấy mình như tâm điểm của vũ trụ, là tâm điểm chú ý của nhân loại gây nên ảo tưởng lợi ích cho những người dân kia.
Đã đến lúc chủ nghĩa dân tuý cần được nhận diện và có những biện pháp ngăn chặn để không xảy ra những điều đáng tiếc như vụ việc xảy ra tại Đồng Tâm vừa qua./.
Huyền Pha
Nguồn: Người con Đất Mẹ
