Liên quan tới những thông tin về chất lượng môi trường và khả năng ô nhiễm sau khi vụ cháy công ty Rạng Đông diễn ra, tôi gọi đó là một cuộc khủng hoảng về truyền thông. Và cuộc khủng hoảng này, không ai khác đến từ chính Bộ chủ quản là Bộ Tài Nguyên và Môi trường cũng như hệ thống một số cơ quan báo chí.
Ngược dòng thời gian, sau khi vụ cháy xảy ra, quận Thanh Xuân Hà Nội đã tiến hành hành quan trắc và cho thôn g tin lượng thủy ngân lọt ra ngoài môi trường khoảng 15,1 kg, đồng thời công bố với kết quả quan trắc thì chưa có chỉ số vượt ngưỡng cho phép.
Thế nhưng sau đó, ngày 4/9, trong buổi họp báo về vụ cháy xảy ra ở nhà máy Rạng Đông, Bộ TN&MT thông tin về kết quả quan trắc chất lượng môi trường sau vụ cháy tại Công ty Rạng Đông có nhắc đi nhắc lại con số mức độ thủy ngân trong không khí vượt ngưỡng 30 lần.Cụ thể: Nếu so sánh với các tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO và châu Âu, Mỹ và Canada thì trong khoảng từ hàng rào đến khoảng cách 200m, các điểm quan trắc không khí trong khuôn viên công ty phía trước khu cháy (trạm ôxy) và trong nhà kho bị cháy có giá trị Hg trong môi trường không khí cao vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO và ATSDR (Mỹ) từ 10 đến 30 lần (ngưỡng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người).
Ngay lập tức kết quả này được một số cơ quan báo chí chộp lấy và có một loạt bài chửi chính quyền Hà Nội với vô số kiểu mạt sát, cho rằng chính quyền Hà Nội đã vô trách nhiệm, chính quyền Hà Nội lừa dối người dân, chính quyền Hà Nội thờ ơ với sức khỏe của hàng nghìn người dân…
Điều này tạo nên một sức ép vô cùng lớn lên chính quyền Hà Nội. Đồng thời, nó cũng khiến cho người dân thủ đô, nhất là khu vực xung quanh công ty Rạng Đông trở nên vô cùng hoang mang vì vấn đề sức khỏe. Chính quyền Hà Nội phải tiếp tục tiến hành quan trắc độc lập bên thứ 3, với các nhà khoa học độc lập hàng đầu.
Và kết quả quan trắc độc lập một lần nữa khẳng định, các chỉ số vẫn an toàn trong ngưỡng. Đồng thời, theo Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam – TS. Kidong Park cho rằng, với mức độ thủy ngân trong các mẫu môi trường được thu thập từ vụ cháy của công ty Rạng Đông, hiện không thể so sánh trực tiếp với các tiêu chuẩn của WHO – tiêu chuẩn an toàn về không khí của WHO chỉ đưa ra mức độ trung bình năm, trong khi con số mà Bộ TN&MT đưa ra lại đang xét đến là ở 1 thời điểm nhất định; mức tiêu chuẩn an toàn về nước của WHO là đối với nước uống, còn mức độ ô nhiễm thủy ngân trong nguồn nước hiện tại lại không phải là nước uống.
Đáng lẽ sau khi có kết quả quan trắc độc lập và ý kiến của Tổ chức Y tế thế giới, Bộ Tài Nguyên và Môi trường với tư cách, chức năng và nhiệm vụ của mình, phải xác thực lại thông tin đồng thời ra thông báo chính thức về tình hình môi trường quanh khu vực công ty Rạng Đông để người dân yên tâm. Tuy nhiên, cách làm của Bộ Tài Nguyên lại hết sức buồn cười và trẻ con, đó là lặng lẽ rút thông báo trước đó của mình mà không hề có một dòng thông tin chính thức.
Báo chí, vốn trước đây đã lỡ đánh chính quyền Hà Nội tơi bời, nay có kết quả chính thức cũng chỉ đưa qua loa lấy lệ, tiếp tục nhảy vào đưa tin, phân tích, bình luận ở khía cạnh khác, đó là tình trạng người dân phải di cư đi ở nơi khác, phải bán nhà, bán cửa… Điều này tiếp tục tạo thêm sự hoang mang trong dư luận.
Khó trách báo chí vì họ đưa tin theo cảm hứng và hiện tượng vấn đề chứ không phải bản chất. Tuy nhiên, cái mà người dân cần nhất bây giờ là một thông tin chính thức đến từ các cơ quan chức năng, nhất là Bộ Tài Nguyên và Môi trường kết luận môi trường có an toàn hay không an toàn để người dân yên tâm sinh sống và sản xuất.
Là người dân, chúng tôi vẫn đang chờ câu trả lời chính thức từ phía Bộ Tài Nguyên-Môi trường!
Viễn
