Jeju là đảo lớn nhất Hàn Quốc, nằm ở phía tây nam, rộng 73 km, dài 41 km, với dân số hơn 600.000 người. Đây cũng là tỉnh đảo tự trị duy nhất của Hàn Quốc, cách đất liền 120 km. Jeju được biết đến là điểm du lịch nổi tiếng nhất Hàn Quốc. Nhiều người Việt biết đến hòn đảo này qua những bộ phim như “Bản tình ca mùa đông”, “Nàng Dae Jang Geum”… Nhưng du khách quốc tế và ngay cả nhiều người Hàn Quốc không biết hoặc biết rất ít về một thời kỳ đen tối của Jeju, khi ba vạn người bị giết trong các cuộc đụng độ giữa người dân và chính quyền được Mỹ hậu thuẫn.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tham dự sự kiện kỷ niệm năm thứ 70 của thảm họa xung đột giữa chính phủ và thường dân trên đảo Jeju
Ngày 3/4/1948, 1.948 thành viên của đảng Công nhân trên đảo Jeju phát động một cuộc nổi dậy vũ trang, tấn công hàng chục đồn cảnh sát. Vào thời điểm đó, Chiến tranh Triều Tiên chưa xảy ra và bán đảo chưa chính thức bị chia cắt, song hai miền bị chia rẽ sâu sắc về mặt tư tưởng.
Một bức ảnh chụp lại một phần của Thảm sát Jeju, Hàn Quốc.
Chính quyền Hàn Quốc điều quân đội đến Jeju và nhanh chóng dập tắt cuộc nổi dậy, song các cuộc đụng độ lẻ tẻ vẫn tiếp tục và hơn 10.000 dân thường bị các lực lượng an ninh Hàn Quốc giết trong 6 năm tiếp theo, ngay cả sau khi Chiến tranh Triều Tiên kết thúc. Tuy nhiên, người Jeju cho biết 30.000 người đã chết.
Vụ thảm sát Jeju vẫn là một vấn đề gây tranh cãi ở Hàn Quốc. Một số trung tâm nghiên cứu có trụ sở tại Jeju và các tổ chức phi chính phủ khẳng định đó là “cuộc kháng chiến của người dân Jeju chống lại sự chia tách lãnh thổ quốc gia và chủ nghĩa đế quốc Mỹ”.
Cũng đã có một số đời tổng thống Hàn Quốc đưa ra lời xin lỗi và dự lễ tưởng niệm (ngày ¾ hàng năm) như Cố tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun vào năm 2003, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in năm 2018. Năm nay, đúng dịp kỷ niệm 71 năm sự kiện, Min Gap-ryong, Tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Hàn Quốc chính thức gửi lời xin lỗi những dân thường bị thảm sát: “Chúng tôi xin lỗi những người dân thường vô tội đã mất”, “Chúng tôi hứa sẽ trở thành một tổ chức chăm lo và làm việc vì người dân Hàn Quốc để một thảm kịch như vậy sẽ không bao giờ lặp lại trong tương lai”.
NGUYÊN NHÂN CỦA CUỘC THẢM SÁT?
“Cuộc nổi dậy ngày 3/4 và thảm sát Jeju” là một chuỗi sự kiện bắt đầu từ 1/3/1947 cho tới ngày 21/9/1954 trên đảo Jeju. Ở thời điểm đó, Triều Tiên vừa giành lại độc lập, thoát khỏi chế độ cai trị của người Nhật và thế giới bước vào thời kỳ Chiến tranh lạnh. Phía bắc Triều Tiên chịu sự kiểm soát của Liên Xô, trong khi phía nam nằm trong vòng kiềm tỏa của Mỹ.
Một số người, trong đó có nhân vật sau này trở thành tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc là Syngman Rhee (Lý Thừa Vãn) và chính phủ Mỹ, muốn thiết lập một chính phủ ở nam Triều Tiên độc lập với miền bắc, trong khi nhiều người khác muốn thành lập một chính phủ thống nhất cho cả hai miền Triều Tiên. Nhiều người dân trên đảo Jeju, cực nam Triều Tiên, đã đứng lên chống lại việc chia tách bán đảo Triều Tiên, mạnh mẽ phản đối cuộc bầu cử do những người thân Mỹ dàn xếp để lập ra nước Đại Hàn Dân Quốc (Hàn Quốc) tại miền nam vào tháng 8/1948. Quân đội và cảnh sát đã đàn áp dân đảo Jeju cực kỳ tàn bạo. 6 người đã bị bắn chết trong một cuộc biểu tình, và cuộc nổi dậy Jeju bắt đầu.
DIỄN BIẾN
Những người dân trên đảo Jeju, chỉ cách bán đảo Triều Tiên 85km, dám đứng lên chống lại sự chia cắt đất nước đã bị gán cho cái mũ “commie” (từ lóng trong tiếng Anh, chỉ những người có tư tưởng cộng sản hoặc thân cộng) bị giết chóc không chút thương tiếc. Năm 1949, gần một năm sau các cuộc đàn áp đẫm máu những người cánh tả trên đảo, cảnh sát lại đổ đến làng Bukchon với mục tiêu “nhổ rễ cộng sản”. Được lực lượng của các nhóm cánh hữu hỗ trợ, cảnh sát Đại Hàn cùng binh lính quân đội đốt hết nhà cửa, khống chế hàng trăm người họ cho là thuộc “cánh tả”, dẫn giải số người này ra cánh đồng. Cả ngày hôm ấy, cảnh sát và binh lính lần lượt bắn chết 480 người, gồm cả đàn ông, đàn bà và trẻ con ở nơi nay là một cánh đồng trồng tỏi. Bà Kim Wan Mae, năm nay 95 tuổi, thoát chết vì trốn vào một trường học, chỗ trú ẩn của gia đình cảnh sát và binh lính trên đảo, nơi duy nhất không bị động đến. Hôm sau, khi quay về làng, bà chứng kiến những cảnh tang tóc. Cha mẹ bà đã chết, chồng và em trai cũng bị giết.“Tôi thấy nhiều xác chết”, bà vừa kể vừa khóc. “Thậm chí có đứa bé vẫn đang ngậm vú mẹ, dù xác người mẹ đã lạnh cứng”.
Theo một số tài liệu, quân khởi nghĩa lúc đó chỉ có khoảng 400 người, được trang bị súng trường cổ lỗ và giáo mác thô sơ, phải đương đầu với quân đội và cảnh sát được Mỹ trang bị tận răng. Trong vài năm, binh lính Hàn Quốc đã đốt trụi hàng trăm “làng đỏ” (làng cộng sản), hãm hiếp, hành hạ vô số người trên đảo. Người Mỹ đã ghi lại những “chiến tích” của quân đội Hàn Quốc lúc đó qua nhiều dạng tài liệu, phim ảnh, nhưng đã không có bất cứ hành động can thiệp nào.
Trong số các lực lượng mà tổng thống Lý Thừa Vãn phái đến Jeju từ đại lục, những kẻ lưu vong từ Bắc Triều Tiên là đáng sợ hơn cả. Những kẻ này tập hợp trong một tổ chức bán quân sự mang tên “Thanh niên Tây Bắc”, được mô tả là “những tên đồ tể”.
Cuộc đàn áp những người cánh tả của quân đội, cảnh sát và các nhóm vũ trang cánh hữu đã khiến nhiều dân thường bị kẹt ở giữa. Ở Dongkwang, phía nam đảo Jeju, binh lính giết chóc, đốt phá vì cho rằng người dân ở đây cung cấp thực phẩm cho “bọn phiến loạn”. Nhiều gia đình do vậy phải bỏ nhà chạy lên núi, trú ẩn trong các hang đá. Và nhiều cái hang như thế đã trở thành mồ chôn tập thể.
Người dân Jeju nói gia đình nào trên đảo cũng có người thân bị giết trong các cuộc giao tranh. Kim Yang Hak, năm ấy mới 8 tuổi, đã phải chứng kiến cái chết của anh mình. Đó là ngày 14/12/1948, khi binh lính vào làng, dồn tất cả mọi người vào một chỗ. “Chúng bắt đi 150 thanh niên, chọn ra 20 cô gái xinh xắn nhất”, cụ Kim, nay đã ngoài 80, kể. Đàn ông thì bị dẫn giải ra bờ biển và 4 ngày sau, tất cả đều bị giết.Người ta nói binh lính hiếp dâm tập thể các cô gái trong hai tuần liền, rồi cũng giết chết họ. Gia đình họ Kim tìm được xác con trai ngoài bãi biển, làm lễ cưới cho người quá cố với một trong các cô gái bị giết. “Cả hai gia đình chôn cất họ cùng một chỗ”, cụ Kim nhớ lại.
Nỗi đau của người dân Jeju vẫn chưa chấm dứt sau cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953). Các chính phủ tiếp sau thể chế Lý Thừa Vãn vẫn tiếp tục coi Jeju là “cái nôi cộng sản”, thân cận với Bắc Triều Tiên. Trong nhiều thập kỷ, cảnh sát chìm của chính quyền đã khiến nhiều người trên đảo buộc phải im lặng, chịu đựng nỗi đau. Không ai kể với du khách những trang đen tối của Jeju. Trong hàng chục năm, tại Hàn Quốc tồn tại những điều luật cho phép đánh đập hay bỏ tù những ai dám nói về sự kiện thảm sát Jeju. Năm 1992, chính phủ của Tổng thống Roh Tae Woo niêm phong một động trên núi Halla, là nơi phát hiện các hài cốt của các nạn nhân bị tàn sát.
Mãi đến tháng 10/2003, dưới sức ép từ nhiều phía, Tổng thống Roh Moo-hyun mới công khai tạ lỗi với nhân dân Jeju vì chính quyền tiền nhiệm đàn áp tàn bạo khởi nghĩa.”Do các quyết định phi pháp của chính phủ, nhiều cư dân vô tội của Jeju phải chịu nhiều thương vong và nhà cửa bị tàn phá”, ông Roh nói.
Tuy nhiên, mặc dù một người đứng đầu chính phủ Hàn Quốc đã có lời xin lỗi nhưng theo một số người dân trên đảo, thảm sát Jeju vẫn rất ít khi được nói đến, được công nhận trong chính sử nước này. Trong bảo tàng chứng tích thảm sát Jeju có một chiếc quan tài bằng đá màu trắng được đặt tên là “Tượng đài vô danh”, với lời giải thích rằng đó là vì “sự kiện Jeju vẫn chưa được ghi nhận vào chính sử”.
******
Lịch sử bán đảo Triều Tiên còn nhiều trang đen tối, chắc chắc chắn bối cảnh, tình trạng chiến tranh hiện nay sẽ còn khiến cho nhiều vấn đề nhức nhối, che lấp đi. Chẳng hạn như vụ hàng ngàn người bị giết, bị hiếp dâm và bị xâm hại từ năm 1975 đến năm 1988 tại trại giam ‘Ngôi nhà anh em’ (Brothers Home) ở Busan, phía đông nam Hàn Quốc. Trại giam bị đóng cửa vào năm 1988 sau khi một công tố viên mới tình cờ điều tra ra.
Từ khi Bắc Triều Tiên tiến hành “xâm lược” vào tháng 6 năm 1950, hàng chục ngàn người (một số người ước tính khoảng 100.000) đã bị bắt và xử tử, do họ bị nghi ngờ là “đạo quân thứ năm” đang nằm vùng. Trường hợp của ‘Ngôi nhà anh em’ hay vụ thảm sát trên đảo Jeju khiến 10 % dân số ở đây bị giết hại chỉ là một phần nhỏ trong một hình mẫu vấn đề lớn hơn. Trong một thời gian dài, chính phủ Hàn Quốc có thái độ đầy mâu thuẫn về những tội ác trong quá khứ, khi mà các quan chức chính phủ hoặc là thủ phạm, hoặc tìm cách bảo vệ những người chịu trách nhiệm. Nhiều ví dụ có thể được tìm thấy trong những tội ác xảy ra trước và trong chiến tranh Triều Tiên do dân quân và quân đội của chính phủ Hàn Quốc gây ra, những trường hợp mà chính phủ từ chối điều tra một cách đầy đủ.
Nguồn: Loa Phường
