Ngày 13/3 vừa qua, vị Ngoại trưởng Mỹ Michael Pompeo đã công bố bản Phúc trình Thực thi Nhân quyền Thế giới năm 2018. Trong đó, ông Pompeo nói rằng báo cáo năm nay của Mỹ đánh giá hành vi của khoảng 200 nước và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới. Và dĩ nhiên trong bài báo cáo của mình, những kết luận vô căn cứ, những cái nhìn định kiến và những kết luận vội vã, thiếu tính xác thực đã không ít lần được đưa ra để quy kết các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam – một đích ngắm thường xuyên của Mỹ.
Khi đánh giá về Việt Nam, trong bản báo cáo, chính quyền Mỹ vẫn lặp đi lặp lại những luận điệu vu cáo cũ, năm nào cũng lặp đi lặp lại. Tuy nhiên, có vẻ như càng lúc Mỹ lại càng cư xử một cách quá trớn, lố bịch, nói người mà không chịu nhìn lại bản thân. Cụ thể như:
Trong phần nói về tự do học thuật, báo cáo của Mỹ cho rằng “Việt Nam hạn chế tự do trong giáo dục” với các luận điểm chung chung, thiếu căn cứ khách quan kiểu như: “chính phủ tiếp tục cấm chỉ trích công khai chính sách của đảng và nhà nước, trong đó có chỉ trích của các tổ chức khoa học kỹ thuật, ngay cả khi chỉ trích “chỉ dành cho khán giả chuyên môn học thuật””; “Chính phủ áp đặt ảnh hưởng lên cả triển lãm mỹ thuật, âm nhạc, hoạt động văn hóa bằng việc buộc các hoạt động phải có giấy phép”; hay nực cười hơn chính quyền Mỹ nghĩ rằng công an Việt Nam cũng có quyền sách nhiễu lớn như cảnh sát Mỹ khi phát ngôn rằng“nhiều nhà hoạt động nói rằng công an dọa các lãnh đạo đại học nếu họ không đuổi học giới hoạt động”.
Không biết vị ngoại trưởng Mỹ Pompeo phát biểu xong có thấy ngượng ngùng không. “Không có tự do trong giáo dục” ở nước khác có nghĩa rằng giáo dục của họ chưa đạt chuẩn “tự do theo kiểu Mỹ”. Kiểu Mỹ ở đây là theo mô hình học sinh, sinh viên không cần phải học, không cần đến trường, mà chúng chỉ cần bố mẹ nhiều tiền để chi cho các công ty để mua bằng, để xí chỗ ở các trường đại học danh tiếng. Như thế mới gọi là “tự do” theo ý mà ngài Peo đề cập.
Sự lố bịch trong báo cáo từ phía Mỹ không chỉ dừng lại ở đó. Mỹ còn tiếp tục vu cáo “Việt Nam duy trì chế độ “công an trị””, và họ vẫn sử dụng những luận điểm rất chung chung, thiếu căn cứ: “qua rất nhiều thông tin cho thấy vấn đề nhân quyền ở nước này bị vi phạm liên can bởi công an như cơ quan chức năng bách hại người dân một cách tùy tiện và vô pháp; tra tấn người dân; bắt bớ dân chúng tùy tiện, bắt giữ và kết án một cách vô pháp những cá nhân lên tiếng chỉ trích chính phủ hay đòi hỏi các quyền tự do hội họp, tự do ngôn luận và tự do thông tin; theo dõi liên lạc thông tin của dân chúng; cấm đoán người dân hoạt động cho phong trào tự do dân chủ hay tham gia các tổ chức chính trị…”.
Để xem ở Việt Nam hay Mỹ mới là công an trị, thử đem so sánh quyền lực cũng như trang thiết bị giữa lực lượng công an hai nước. Chỉ có ở Việt Nam mới có chuyện người vi phạm luật đứng lại lớn tiếng, văng tục, chửi bậy rồi đôi co, lớn tiếng với công an mà không bị ăn đòn. Ở Mỹ thì sao, hở ra cái là ăn ngay cái dùi cui của mấy tay cảnh sát đô con, nằm im giơ tay còn ăn tay, huống chi dám mở mồm ra nói gì (Xem thêm: https://vnexpress.net/the-gioi/co-gai-chong-doi-bi-canh-sat-my-kep-co-dam-lien-tuc-vao-dau-3755888.html; https://thanhnien.vn/the-gioi/canh-sat-my-ban-chet-gan-500-nguoi-trong-6-thang-851245.html; http://soha.vn/video-phan-no-truoc-hinh-anh-canh-sat-my-danh-mot-co-gai-14-tuoi-20181022092053038.htm; …). Thực tế phản ánh đối ngược như vậy, mà các vị vẫn mở mồm ra chê người khác một cách nhiệt tình mà không thấy ngượng thì kể cũng tài.
Thế nhưng, đỉnh điểm của việc tự vả vào mặt mình của ông Peo là ngay trong phần mở đầu của bản báo cáo này đã nhấn mạnh: “Chủ trương của chính phủ Mỹ hiện nay là làm việc với các chính phủ khác mà không quan tâm tới thành tích nhân quyền của họ”. Điều này thể hiện rõ ràng rằng mục đích chính mà Mỹ hướng tới chẳng phải những gì to tát như nhiều người kỳ vọng, rằng là họ đóng vai nước lớn, có trách nhiệm với thế giới. Trên thực tế, mục đích duy nhất cho những hành động của Mỹ cũng chỉ là làm thế nào thu nhiều lợi nhất cho họ. Họ chỉ giỏi báo cáo với phúc trình.
Đó cũng là lý do tại sao những vấn đề về tự do hay nhân quyền mà Mỹ vẫn luôn rêu rao, xuyên tạc, bêu xấu Việt Nam, họ không thẳng thắn đem vào đàm phán với Việt Nam. Đơn giản họ chỉ nói mồm hùng hồn như vậy để ra vẻ đàn anh, nhưng thực chất họ đâu có lợi thì họ lao vào. Nhưng lẽ ra làm gì thì làm, ông Peo và thuộc cấp cũng nên chừa cho mình đường lui, chứ giờ há miệng mắc quai, nước mình còn lo chả xong, còn ở đấy mà lo đi phán xét người khác.
LION