Vấn đề sử dụng các phương tiện cá nhân cũng như ùn tắc đường là thực trạng nhức nhối hiện nay đối với giao thông ở các thành phố lớn, đặc biệt đối với thủ đô Hà Nội. Hiện nay, ước tính Hà Nội đã có khoảng 6,5 triệu phương tiện, khoảng 2 triệu phương tiện từ bên ngoài vào, phương tiện của lực lượng quân đội… Dự kiến lượng phương tiện còn tăng thêm nhiều do xu thế hội nhập, kinh tế phát triển, thu nhập người dân tăng lên, giá phương tiện giảm. Để giải quyết vấn đề trên, tại buổi làm việc của Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải với Sở Giao thông Vận tải ngày 9/3, nhiều giải pháp được đưa ra cho việc kiểm soát phương tiện cá nhân ở Hà Nội bao gồm cả đề xuất cấm xe máy. Trong cuộc họp cũng đã đưa ra các phương án để tiến đến thực hiện mục tiêu trên:
Thứ nhất là xây dựng lộ trình giảm dần, tiến tới dừng hoạt động của xe máy tại các quận vào năm 2030. Trong lộ trình có tính tới dừng đăng ký mới xe máy, việc này Sở đang cùng Viện chiến lược bàn. Theo Sở GTVT, nếu cấm được xe máy càng sớm càng tốt.
Thứ hai là xây dựng đề án thu phí một số loại phương tiện giao thông vào khu vực trung tâm dễ gây ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.
Ngay sau khi những ý kiến của các lãnh đạo ban ngành của Thành phố Hà Nội được đưa ra, rất nhiều ý kiến trái chiều về việc tiến hành cấm xe máy, hạn chế các phương tiện cá nhân. Nhiều ý kiến cho rằng việc cấm xe máy trong địa bàn thành phố sẽ gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân và không giải quyết được tình trạng ùn tắc hiện nay trên các tuyến phố Hà Nội.
Tuy nhiên, cần phải nhận thấy rằng, việc xem xét hạn chế không phải chỉ dành riêng cho xe máy – được cho là phương tiện của đại đa số người dân lao động, mà nó dành cho tất cả các phương tiện cá nhân khác.
Thực chất, việc cấm xe máy cũng như hạn chế phương tiện công cộng đã được thực hiện với các nước khác trên thế giới và chứng minh được hiệu quả rất lớn trong việc giảm ùn tắc, tiết kiệm nhiên liệu và giảm ô nhiễm, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Tại các quốc gia phát triển, hệ thống phương tiện công cộng rất phát triển và thói quen sử dụng phương tiện công cộng của người dân được nâng cao. Điều này không chỉ tạo điều kiện cho giao thông thuận lợi mà còn giúp giảm khí thải ra môi trường. Đây là một lơi ích rất lớn vì cho đến hiện nay, Hà Nội đang bị xếp vào nhóm các thành phố có tỷ lệ ô nhiễm không khí lớn nhất thế giới.
Có thể thấy, lợi ích từ việc hạn chế các phương tiện cá nhân, bao gồm cả hoạt động cấm xe máy trong thành phố Hà Nội là rất lớn. Tuy nhiên, với thói quen sử dụng các phương tiện cá nhân của người dân, cũng như việc cơ sở vật chất phục vụ cho việc phát triển các phương tiện công cộng (như loại hình phương tiện, bến bãi…) còn chưa đầy đủ. Do đó, có thể nhận định quy định này của Thành phố Hà Nội là hoàn toàn đúng đắn và cần thiết trong giai đoạn hiện nay, tuy nhiên để lộ trình thực hiện được đầy đủ và thông suốt, cần tiến hành các biện pháp sau:
Một là, cần tiến hành thí điểm việc hạn chế phương tiện công cộng trong một số tuyến phố chính của nội thành, đặc biệt là các tuyến phố thường xuyên xảy ra ùn, tắc.
Hai là, xây dựng các cơ sở hạ tầng phù hợp, gia tăng các loại hình phương tiện công cộng về cả số lượng và chất lượng để nhu cầu đi lại, sinh hoạt của người dân vẫn phải được đảm bảo.
AN THIÊN
