Cách đây 46 năm, ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris được ký kết, kết thúc thắng lợi Hội nghị Paris. Đây cuộc đấu tranh ngoại giao lâu dài nhất, cam go nhất trong lịch sử của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
Có những mẫu chuyện như sau (Phải lắc não lắm mới hiểu được sự thâm thúy 🙂 )
—————
Trước khi hội nghị Pari bắt đầu, đã có những phiên họp kín giữa phái đoàn Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa (VNDCCH) và Hoa Kỳ mà đứng đầu là Cố vấn Lê Đức Thọ và cố vấn an ninh Mỹ Kissinger diễn ra.
Trong lần gặp mặt đầu tiên, Kissinger cố tình đến nơi gặp mặt trước ông Lê Đức Thọ. Khi phái đoàn, đến ông ta đứng trên bậc thềm cao hơn chìa tay xuống bắt tay với ông Lê Đức Thọ nhưng ông không bắt. Ông tiến lên bậc thềm Kissinger đang đứng lúc đó mới chìa tay bắt tay với Kissinger. Bắt tay song Kissinger rút khăn mùi xoa lau tay rồi đút vào túi quần. Lê Đức Thọ bắt tay song cũng rút khăn mùi xoa lau tay rồi đưa cho anh cận vệ ném vào sọt rác. Xong đâu vào đấy Kissinger nói với Lê Đức Thọ:”Tôi cao hơn Ngài”. Lúc đó ông điềm tĩnh trả lời” “Không Ngài dài hơn tôi”…..
—————
Khoảng 1969, 1970 – trong phiên thảo luận bàn tròn ở hội nghị Paris, ngoại trưởng Mỹ H. Kissinger xách mé: “Xin hỏi bà Bình. Bà đại diện cho chính phủ cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam. Vậy, lãnh thổ của chính phủ đó quản lý nằm ở đâu (chỉ lên tấm bản đồ trên tường)? Biên giới của quốc gia đó?..”
Trần Văn Lắm, ngoại trưởng nguỵ Sài Gòn phấn khích hồ hởi nói leo: “Đâu? Đâu? Chỉ coi nào?”
Bà Bình nhẹ nhàng nhưng dõng dạc, rõ ràng: “Bất cứ nơi nào trên đất miền Nam Việt Nam bị Mỹ nguỵ ném bom, bắn pháo, càn quét, đốt phá, tàn sát thì nơi đó lãnh thổ của chúng tôi.”
H. Kissinger tái mặt cúi đầu còn Trần Văn Lắm thì rút khăn ra lau mồ hôi rồi liếc xéo qua phía chủ như muốn hàm ý: “Sao mày hỏi ngu thế?”
Thế đấy, ngoại giao là cả một nghệ thuật đòi hỏi sự vận dụng linh hoạt giữa kiến thức, phong thái và sự nhanh nhạy bắt kịp tính thế, vấn đề.
