Liên quan tới Quy định 12 của Hà Nội về nội qui tiếp công dân, bác Bùi Hoàng Tám của báo Dân trí có đề nghị Bộ tư pháp vào cuộc xác định tính hợp pháp trong văn bản trên của Hà Nội, để xác định xem việc chủ tịch Hà Nội kí ban hành Quy định trên có đúng pháp luật hay không và hợp lý hay không?
Thực hiện kiến nghị trên, hôm nay Bộ tư pháp đã có ý kiến trả lời khẳng định việc ban hành văn bản trên của chủ tịch Hà Nội là hoàn toàn đúng quy định của pháp luật.
Thật ra chưa cần ý kiến trả lời của Bộ tư pháp, nếu mỗi người chúng ta chịu khó tìm hiểu kĩ một chút thì sẽ dễ thấy văn bản trên của Hà Nội không hề trái luật.
Cần thấy rằng Quyết định số 12/QĐ-UBND được ban hành căn cứ trên cơ sở Luật Tiếp công dân năm 2013 và Nghị định 64/2014/NĐ-CP ngày 26-6-2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiếp công dân.
Tại điểm a, khoản 1, Điều 4 Nghị định 64/2014/NĐ-CP quy định một trong những trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan thuộc Chính phủ, đơn vị sự nghiệp công lập là phải ban hành nội quy, quy chế tiếp công dân.
Như vậy, việc Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã ban hành nội quy tiếp công dân là thực hiện đúng theo quy định của Nghị định 64/2014/NĐ-CP, hoàn toàn không có gì trái luật.
Còn bàn về tính hợp lý của quy định về việc người dân muốn quay phim, chi âm phải được người tiếp công dân đồng ý, rõ ràng đây là quy định đúng nhằm đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên, công dân và người tiếp công dân.
Cần thấy rằng, việc tiếp công dân là trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước và trách nhiệm của cán bộ tiếp dân. Công dân đến trụ sở tiếp công dân để giải quyết việc liên quan đến mối quan hệ pháp luật hành chính mà họ có khiếu kiện, yêu cầu cơ quan hành chính nhà nước phải xem xét giải quyết. Đó là quan hệ pháp luật hành chính giữa người dân và cơ quan công quyền.
Tuy nhiên, bên cạnh đó phát sinh việc người dân quay phim, chụp ảnh, ghi âm, ghi hình thì không nằm trong điều chỉnh của luật về giải quyết quan hệ hành chính liên quan đến quyền lợi người dân, mà đa số được thực hiện theo quy định của Luật Tiếp công dân. Việc ghi âm, ghi hình liên quan đến quan hệ pháp luật thuộc quy định của Luật Dân sự và Hiến pháp điều chỉnh.
Bởi vậy, nếu thực hiện quan hệ pháp luật hành chính nhưng đồng thời thực hiện quan hệ khác thì phải nghiên cứu Hiến pháp, bảo đảm quyền bình đẳng mọi công dân với nhau. Nhà nước bảo đảm quyền công dân nhưng quyền đó không được xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc; không làm ảnh hưởng đến lợi ích hợp pháp của người khác. Quyết định số 12/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội cũng như nội quy, quy chế tiếp dân của Chính phủ và các cơ quan trung ương đều khẳng định, việc ghi âm, ghi hình phải được sự đồng ý của người được ghi âm, ghi hình.
Do đó, với quy định này, công dân hoàn toàn không bị hạn chế quyền của mình mà việc ban hành quy định chỉ để bảo đảm quyền chung của người dân.
Quy định của Hà Nội cũng hoàn toàn không trái với ý kiến của Thủ tướng Chính phủ “tiếp công dân cũng phải ghi âm, ghi hình”. Như đã nói, quy định này để bảo đảm việc thực thi công vụ và quyền lợi của người dân. Nó là sự bình đẳng giữa hai bên, đã ghi âm, ghi hình thì phải công khai, thể hiện theo trình tự quy định của pháp luật.
Khi công dân đến giải quyết khiếu kiện hành chính, có thông báo sẽ ghi âm, ghi hình công khai, minh bạch thì cơ quan, tổ chức và cán bộ tiếp công dân không có lý do gì từ chối. Họ phải bảo đảm và tạo điều kiện cho công dân để thực hiện việc ghi âm, ghi hình, thực hiện mục đích giám sát của người dân đối với hoạt động của cơ quan công quyền, bảo đảm giải quyết sự việc công tâm, đúng pháp luật. Cán bộ không được từ chối, né tránh, hời hợt hoặc có thái độ hách dịch.
Việc người dân thực hiện quyền giám sát là hoàn toàn đúng, nhưng phải có sự thông báo đến cán bộ tiếp dân, bởi họ cũng là người dân, được Hiến pháp bảo vệ. Việc người dân muốn ghi âm, ghi hình thì phải thông báo trước một cách công khai để sử dụng vào mục đích hợp pháp. Công dân mang lợi ích hợp pháp của mình ra sử dụng vào mục đích không hợp pháp thì sẽ xâm phạm đến quyền lợi của người khác.
Nếu tất cả được thực hiện công khai, minh bạch, Hiến pháp sẽ được thực thi, pháp luật sẽ được tôn trọng và quyền của công dân đi thực hiện khiếu nại, tố cáo cũng như người cán bộ tiếp dân sẽ được bảo đảm.
Rõ ràng, quy định 12 của Hà Nội là quy định đúng luật và hợp lý. Không nên cố tình xuyên tạc và hiểu sai tinh thần của văn bản này.
