Đó là câu tục ngữ đã có từ ngàn đời, tưởng rằng trong xã hội mới nó không còn đất sống, có chăng thì chỉ ở trong bài giảng của thầy cô trường phổ thông trong các bài giảng tố cáo sự thối nát của xã hội phong kiến. Nhưng không, té ra nó vẫn đầy rẫy giữa thời nay. Soi vào trong đời sống hàng ngày thì nó nhiều lắm.
Hôm nay Mõ chỉ nhân một việc cái mũ bảo hiểm để mà chiêm nghiệm. Mấy bữa nay, cái mũ bảo hiểm bổng trở thành đề tài nóng cho đài, báo do cái vụ nhà nước ra quy định phạt người đi xe máy đội mũ rởm. Người thì bảo cần phải phạt vì đó là vấn đề tính mạng con người, không coi thường được. Người thì cãi, không thể phạt được vì người dân đâu có biết đâu là mũ thật, đâu là mũ rởm, thấy có bán là mua thôi. Cãi om sòm một hồi thì ông nhà nước nhượng bộ, nói thôi chưa phạt. Đấy là cái bề ngoài của sự việc mà thôi. Đằng sau câu chuyện này ẩn chứa nhiều chuyện để suy ra.
Trước hết, đó là những dấu hiệu động cơ tham của bộ máy công quyền. Cái mũ bảo hiểm là một mặt hàng có tiêu chuẩn, không phải như hạt gạo, chất lượng thế nào cũng được, bán đắt không được thì bán rẻ. Mũ bảo hiểm theo chất lượng thì phải có cơ quan cấp phép mới được sản xuất. Mặt hàng mũ bảo hiểm đủ chất lượng mới được bày bán. Ấy vậy mà nó vẫn được bày bán công khai. Người ta đặt dấu hỏi sao nó được bán công khai vậy mà không bị tịch thu, không bị phạt. Câu này đúng đấy, trả lời là hơi khó, hơi nhạy cảm. Bởi muốn bán được tự do thì phải được chính quyền bật đèn xanh. Ở đâu mà không có cơ quan chủ quản. Liên quan đến cái mũ bảo hiểm bày bán thì có chính quyền sở tại với bộ máy giúp việc hung hậu, trật tự đô thị, công an phường, quản lí thị trường, thuế vụ… Dân có quyền đặt câu hỏi nếu không tiêu cực thì liệu có bán được tự do? Ấy là tại quan tham.
Ra quyết định phạt người dùng mũ rởm cũng có động cơ của quan tham. Nếu mà phạt thì số lượng người chịu phạt hơi bị lớn, hàng triệu đấy, cứ nhìn trên đường mà xem, đa số là mũ rởm. Phạt vi phạm giao thông sơ sơ theo khoán thu đã là 50 triệu/tháng/phường. Tiền phạt được để lại 70%, lớn đấy. Kệ mịa chúng nó, ông có tiền từ nguồn thu phạt cái đã. Đấy là mới ở người tiêu dùng, còn ở nhà sản xuất, tài trợ được cái lệnh phạt ấy là cả vấn đề. Nó là mở rộng quy mô sản xuát, nó là độc quyền giá cả…mặc sức mà tung hoành. Mới mấy ngày chủ trương đổi mũ thôi, mức trợ giá mỗi nơi một cách, mới hai hôm đã gào lên không đủ hàng.
Thấy ngoài đường làm ăn xôn xao, giới khoa học ngồi trong phòng cũng ra giá. Như ông cán bộ quản lí thị trường Hà Nội nói trên ti vi sang 31/3 thì, để phạt được người bán mũ rởm là phải mang mẫu đến trung tâm kiểm định. Treo cái mũ lên, thả bụp phát, nếu vỡ là mũ rởm, chi phí thử là 3 triệu. Hễ không có cái biên bản giám định thì không phạt được. Nhiêu khê thế đấy, tất cả đều là quy định. Và những cái quy định ấy hóa ra là vì cuộc sống của người quản lí là chính, chứ đâu phải vì mục đích quản lí. Chẳng quan tham là gì.
Thứ hai, dân cũng gian. Gian ở chỗ, mua cái mũ nhựa kiểu như mũ lưỡi trai để dùng thay mũ bảo hiểm. Hỏi có biết là đồ dởm không, nói là có. Có sao vẫn đội, thì lại bỉu người ta bán được thì iêm đội được. Đến khi ra lênh phạt thì lại gào lên, làm sao người dân thường biết được cái nào là giả, cái nào là thật. Đi mà phạt mấy ông sản xuất, kinh doanh ấy chứ.
Đến cả những vị có ít chữ cũng vào hùa với cái gian. Chẳng ít nhà báo, nhà đài, nhà Blog cũng nhao nhao lên câu: làm sao dân thường biết được đâu là thật, đâu là rởm, không được phạt, không được phạt. Thấy áp lực ghê quá, chính quyền thối lui, thôi không phạt người đội nữa mà chỉ vận động, giáo dục. Vậy là dân đã thắng nhờ vào ngụy biện. Đội mũ bảo hiểm là luật, mũ bảo hiểm là có quy chuẩn cũng theo luật, sao lại đi đội mũ nhựa rồi còn to mồm không cho phạt, chẳng gian là gì. Cái thứ quan thối lui ấy cũng không đủ bản lĩnh quản lí.
Xem ra nếu trận đấu giữa quan tham với dân gian chưa ngã ngũ thì nhiều vấn đề, trong đó có cái văn hóa giao thông ở xứ ta còn lâu mới đạt chuẩn.
Nguồn: Mõ làng
